Τo κάλλος θα σώση τον κόσμο: Η γλώσσα στη λατρεία της Εκκλησίας μας

Τετάρτη 4 Απριλίου 2012

Η γλώσσα στη λατρεία της Εκκλησίας μας

Προβλήθηκε, το Σάββατο 31 Μαρτίου 2012, η εκπομπή «Πρόσωπα και Γεγονότα» του θεολόγου Θεόδωρου Κυριακού, από τον Τηλεοπτικό Σταθμό «ΣΙΓΜΑ», με θέμα «Η Γλώσσα στη Λατρεία της Εκκλησίας μας», με φιλοξενούμενο τον Μητροπολίτη Μόρφου Νεόφυτo.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Όποιος βρήκε την αγάπη, κάθε μέρα και ώρα τρώγει το Χριστό κι από αυτό γίνεται αθάνατος (Ιω. 6, 58).

Διότι «ο τρώγων – λέει - από τον άρτο που εγώ θα του δώσω, ποτέ (“εις τον αιώνα”) δε θα πεθάνει».

Μακάριος λοιπόν είναι εκείνος που τρώγει από τον άρτο της αγάπης, που είναι ο Ιησούς.

Ότι βέβαια, αυτός που τρώγει από την αγάπη, τρώγει το Χριστό, το Θεό των πάντων, το μαρτυρεί ο απόστολος Ιωάννης, όταν λέει ότι «ο Θεός είναι αγάπη» (1 Ιω. 4, 8).

Λοιπόν όποιος ζει στην αγάπη, λαμβάνει από το Θεό ως καρπό τη ζωή, και σ’ αυτό τον κόσμο οσφραίνεται από τώρα εκείνο τον αέρα της ανάστασης, στον οποίο εντρυφούν οι κοιμηθέντες δίκαιοι.

αββάς Ισαάκ

Ένα εκκλησιαστικό ραδιόφωνο :Δεν μπορεί να υποκαθιστά την εκκλησιαστική ζωή, δημιουργώντας μια εικονική εκκλησία. Καλείται να πέμπει, να εκπέμπει, να παραπέμπει, να αναγγέλλει την ύπαρξη ενός άλλου τρόπου ζωής.

Καλείται να ενημερώνει τον ακροατή για το που μπορεί να βρει αυτή την ζωή και όχι να εγκλωβίζει τους ακροατές σε μια ψευδαίσθηση ζωής, σε μια εικονική ζωή, απομακρύνοντας τους από τους χώρους που πραγματικά διαδραματίζεται και δοκιμάζεται η ζωή.

Το Εκκλησιαστικό Ραδιόφωνο καλείται να υπαινίσσεται και όχι να υποκαθιστά τη ζωή.

Δεν μπορεί να μεταδίδεται κυρίως η Θεία Λειτουργία και τα μυστήρια, αλλά και οι ιερές ακολουθίες, διότι είναι ακολουθίες που απαιτούν τη σωματική παρουσία του πιστού στο ναό και συνάμα είναι γεγονότα που παραπέμπουν σε κάτι εκτός της ιστορίας.

Οι συνέπειες της μετάδοσης της λατρείας και της εσωτερικής ζωής της εκκλησιαστικής κοινότητας, φαίνεται να είναι σοβαρές. Ουσιαστικά συνθέτουν το φαινόμενο που ονομάζουμε εκκσμίκευση, αφού η εκκλησιαστική ζωή, αν μπορεί να αναπαρασταθεί, σημαίνει ότι είναι αποκλειστικά ένα γεγονός φύσεως και όχι προσώπου, όπως λένε οι Καππαδόκες Πατέρες.

Θα αναφέρω κάποιες απ' αυτές τις συνέπειες. Η μετάδοση της λατρείας από τα ΜΜΕ καταργεί την έννοια της Εκκλησίας ως προσωπικής σχέσης και συνάντησης του όλου ανθρώπου, αφού εισάγει την έννοια της παρακολούθησης, κι έτσι εισάγει το απρόσωπο το αποσπασματικό στοιχείο στη ζωή της Εκκλησίας. Αλλά το απρόσωπο στοιχείο ταυτίζεται με το παγκοσμιοποιημένο ή το ατομικό και εν τέλει με το δαιμονικό.

Πέρα από τη λατρεία, και το κήρυγμα εντός της Θείας Λειτουργίας και οι άλλες λειτουργίες της Εκκλησίας, όπως η κατήχηση, η ποιμαντική, η ιεραποστολή, δεν μπορούν να μεταφερθούν αυτούσιες στο ραδιόφωνο ή στην τηλεόραση ή στο διαδίκτυο.

Εξ'άλλου ο Απόστολος Παύλος λέει: “Η ζωή ημών κέκρυπται”. Όλες αυτές οι λειτουργίες προϋποθέτουν την προσψπική σχέση, την ένταξη κάποιου στην εκκλησιαστική κοινότητα, την πρόσωπο προς πρόσωπο συνάντηση με τον Επίσκοπο για να καρποφορήσουν.

Τα ΜΜΕ αυτή τη μετοχή δεν μπορούν να την υποκαταστήσουν. Δεν μπορεί να υποκατασταθεί μια προσωπική σχέση από μια νεκρή συσκευή.

Ό,τι αναπαράγουν τα ΜΜΕ είναι αποσπασματικό, μαζικό, αλλά το εκκλησιαστικό δεν μπορεί να είναι μαζικό.

Αλέξανδρος Κατσιάρας

ΕΥΧΗ ΜΥΣΤΙΚΗ ΔΙ ΗΣ ΕΠΙΚΑΛΕΙΤΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ Ο ΑΥΤΟ ΠΡΟΟΡΩΝ

Ελθέ το φώς το αληθινόν, ελθέ η αιώνιος ζωή, ελθέ το αποκεκρυμμένον μυστήριον, ελθέ ο ακατανόμαστος θησαυρός, ελθέ το ανεκφώνητον πράγμα, ελθέ το ακατανόητον πρόσωπο, ελθέ η αίδιος αγαλλίασις, ελθέ το ανέσπερον φώς, ελθέ πάντων των μελλόντων σωθήναι η αληθινή προσδοκία, ελθέ των κειμένων η έγερσις, ελθέ των νεκρών η ανάστασις , ελθέ ο δυνατός, ο πάντα αεί ποιών και μεταποιών και αλλοιών μόνο τω βούλεσθαι!

Ελθέ ο αόρατος και αναφής πάντη και αψηλάφητος, ελθέ ο αεί αμετακίνητος και καθ` ώραν όλος μετακινούμενος και ερχόμενος προς ημάς τους εν τω άδη κειμένους, ο υπεράνω πάντων των ουρανών, ελθέ το περιπόθητον όνομα και θρυλούμενον, λαληθήναι δε παρ` ημών όπερ ής η γνωσθήναι, οποίος ή ποταπός, όλως ημίν ανεπίδεκτον.

Ελθέ η αιώνιος χαρά, ελθέ το στέφος το αμαράντινον, ελθέ η πορφύρα του μεγάλου Θεού και βασιλέως ημών, ελθέ η ζώνη η κρυσταλλοειδής και διάλιθος, ελθέ το υπόδημα το απρόσιτον, ελθέ η βασίλειος αλουργίς και αυτοκρατορική όντως δεξιά!

Ελθέ, όν επόθησε και ποθεί η ταλαίπωρος μου ψυχή, ελθέ ο μόνος προς μόνον, ότι μόνος ειμί καθάπερ οράς!

Ελθέ ο χωρίσας εκ πάντων και ποίησας με μόνον επι της γής, ελθέ ο γενόμενος πόθος αυτός εν εμοί και ποθείν σε ποιήσας με, τον απρόσιτον παντελώς!

Ελθέ η πνοή μου και η ζωή, ελθέ η παραμυθία της ταπεινής μου ψυχής, ελθέ η χαρά και η δόξα και η διηνεκής μου τρυφή!
Ευχαριστώ σοι, ότι έν πνεύμα εγένου μετ` εμού ασυγχύτως, ατρέπτως, αναλλοιώτως ο επί πάντων Θεός, και αυτός μοι τα πάντα εν πάσι γεγένησαι, τροφή ανεκλάλητος και είς άπαν αδάπανος, αεννάως υπερεκχεομένη τοίς τής εμής ψυχής χείλεσι και υπερεκβλύζουσα εν τή πηγή της καρδιάς μου, ένδυμα απαστράπτον και καταφλέγον τους δαίμονας, κάθαρσις δια αφθάρτων και αγιών δακρύων εκπλυνούσα με, ών ή σή παρουσία, προς ούς παραγίνη, χαρίζεται.

Ευχαριστώ σοι, ότι φώς ανέσπερον μοι γεγένησαι και ήλιος άδυτος που κρυβήναι μη έχων ο πληρών της σής δόξης τα σύμπαντα. Ουδέποτε γαρ απεκρύβης από τινός, αλλα ημείς αεί κρυπτόμεθα από σού, ελθείν προς σε μη βουλόμενοι.

Που γαρ και κρυβήση ο μηδαμού έχων τόπον της σης καταπαύσεως; η διά τι, ο μήποτε αποστρεφόμενος των πάντων τινά, μήτε τινά αυτών εντρεπόμενος;

Άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος

Oμιλία του ίδιου του Μητροπολίτου Πρεβέζης (+)
κατά τη Θεία Λειτουργία της Κυριακής της Ορθοδοξίας , στις 10/3/2009:

«Ἐξοχώτατε κ. Πρόεδρε,
Μακαριώτατε,
Ἅγιοι Πατέρες,
Ἀδελφοί,
Ἡ Ἐκκλησία ὡς παρέλαβεν· οὕτω κηρύσσομεν.

Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι ὀργανισμός αὐτόνομος. Δέν ἔχει γνώμη καί τοποθέτηση δική της.
Οἱ λειτουργοί της (παπᾶς, δεσπότης, σύνο-δος, πατριάρχης) δέν ἔχουν ἐξουσιοδότηση νά λένε ὅ,τι θέλουν. Οὐ κυ-ριεύομεν τῆς πίστεως. Δέν εἴμαστε ἀφεντικά στήν πίστη (Α΄ Πετρ. 5, 3· Β΄ Κορ. 1, 24).

Ἡ Ἐκκλησία ὡς παρέλαβε. Δέν τήν ἔφτιαξε τήν πίστη της. Δέν εἶναι δική της· δημιούργημά της. Τήν παρέλαβε. Καί τήν ὑπηρετεῖ.»

.

Μητροπολίτης Ναυπάκτου π.Ιερόθεος

Για να είμαστε ορθόδοξοι και να έχουμε την βεβαιότητα της σωτηρίας μας δεν μας χρειάζεται καμμιά νεοπατερική, μεταπατερική και συναφειακή θεολογία. Μας χρειάζονται δύο πράγματα: Το πρώτο, να μείνουμε σταθεροί, όπως έχουμε καθήκον, στην ορολογία των Πατέρων των Οικουμενικών Συνόδων, γιατί αυτή η ορολογία αποτελεί σημαντικό μέρος της Ορθοδόξου Παραδόσεως, το αληθινό και αυθεντικό consensus patrum, αλλά να μείνουμε εδραίοι και στην αποκεκαλυμμένη αλήθεια που δόθηκε στους Πατέρες. Και το δεύτερο, να αναζητήσουμε «ζωντανούς οργανισμούς», οι οποίοι ζουν μέσα στο «πνεύμα» του Ευαγγελίου και των Οικουμενικών Συνόδων, δηλαδή βιώνουν τις ορθόδοξες προϋποθέσεις των δογμάτων για να μας καθοδηγήσουν σωστά στην βίωση του δόγματος.

Δυστυχώς, μερικοί που ομιλούν για νεοπατερική, μεταπατερική και συναφειακή θεολογία έχουν πρόβλημα και με τις δύο αυτές προϋποθέσεις, δηλαδή και με τους όρους των Οικουμενικών Συνόδων και με τους «ζωντανούς οργανισμούς» της εκκλησιαστικής ζωής.

Αν η θεολογία δεν εκφρασθή εμπειρικώς, γίνεται στοχασμός και κουράζει τους ανθρώπους, και αν η εμπειρία δεν στηριχθή στην θεολογία των Οικουμενικών Συνόδων είναι μια ατομική ευσέβεια, η οποία μπορεί να έχη «συναφειακά» στοιχεία με όλες τις άλλες ανατολικές παραδόσεις. Ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης φαίνεται ενοχλητικός για τους στοχαστικούς, φιλοσοφούντες θεολόγους που διακατέχονται από την «στοχαστική αναλογία», κατά την έκφραση του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά.

Ακόμη, αυτός είναι ο λόγος, κατά την γνώμη μου, που αμφισβητούνται από μερικούς σύγχρονες, σημαντικές αγιορειτικές μορφές, όπως ο π. Πορφύριος, ο π. Παΐσιος, ο Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής, ο Γέροντας Σωφρόνιος Σαχάρωφ κλπ. Ενοχλεί την σύγχρονη συγκρητιστική θεολογία ο βίος και η διδασκαλία των συγχρόνων «ζωντανών οργανισμών» της εκκλησιαστικής ζωής.

Σε μια εισήγησή μου που έγινε στο παρελθόν προκειμένου να τεκμηριώσω την θεωρητική διδασκαλία της Εκκλησίας χρησιμοποίησα κείμενα του π. Πορφυρίου, ενός εξαγιασμένου Ιερομονάχου της εποχής μας. Αισθάνθηκα βαθύτατη έκπληξη όταν ορθόδοξοι θεολόγοι και Κληρικοί, που ήταν παρόντες, διαφώνησαν με την αναφορά μου σε λόγους του π. Πορφυρίου, διότι σύμφωνα με την άποψή τους, με τον τρόπο αυτό «ιδεολογοποιείται» η ορθόδοξη πίστη.

Η έκπληξή μου ήταν βαθύτατη διότι ακόμη και στην επιστήμη η αναφορά σε ανθρώπους, που παράγουν ένα καλλιτεχνικό η φιλοσοφικό έργο είναι τεκμήριο γνησιότητος, ενώ για μερικούς συγχρόνους θεολόγους η αναφορά σε ανθρώπους που ζουν την πραγματική ορθόδοξη θεολογία θεωρείται ιδεολογοποίηση. Έχω απομαγνητοφωνήσει όλη αυτήν την συζήτηση και εάν κάποτε δημοσιευθή, τότε θα αποκαλυφθούν «εκ πολλών καρδιών διαλογισμοί».

Αυτός είναι ο λόγος, κατά την γνώμη μου, για τον οποίο επιδιώκεται η μετάφραση της θείας Λειτουργίας και άλλων λειτουργικών κειμένων και στην πραγματικότητα επιχειρείται «η απομυθοποίηση» της λειτουργικής και βιβλικοπατερικής γλώσσας.

Δεν εξηγείται διαφορετικά η προσωπική επίθεση μερικών εναντίον εκείνων που με θεολογικό λόγο εκφράζουν τον σεβασμό τους στο γλωσσικό ιδίωμα της θείας Λειτουργίας. Αν η λειτουργική γλώσσα απωλέση τον πατερικό και θεολογικό λόγο, τότε γίνεται μια «συναφειακή», «μεταπατερική» λειτουργική γλώσσα, που μπορεί να χωρέση σε όλους τους σύγχρονους συγκρητισμούς.

Άλλωστε οι περισσότεροι από αυτούς, που υπεραμύνονται της μεταφράσεως των λειτουργικών κειμένων και επιτίθενται με εμπάθεια και απρέπεια εναντίον εκείνων που εκφράζουν μια άλλη σκέψη, ανήκουν σε αυτό το κλίμα της «μεταπατερικής» και «συναφειακής» θεολογίας. Το ίδιο συμβαίνει και με αυτούς που αρνούνται την ισχύ των πατερικών λόγων για την εποχή μας. Θέλουν να αφήσουν ελεύθερο τον χώρο για κάθε στοχασμό και συγκρητισμό.

Συμπερασματικά, θεωρώ ότι η μοντέρνα θεολογία που αποδεσμεύονται από τους Πατέρες και εκφράζεται με βαρύγδουπους όρους, δήθεν από αγάπη για τον σύγχρονο άνθρωπο, είναι επικίνδυνη για την Εκκλησία και την θεολογία της. Είναι πραγματικά ένας στοχαστικός τρόπος θεολογίας, ένας λαϊκισμός που εξασκείται από «χειροτονητούς θεολόγους», λόγω μιας κακής ερμηνείας του «βασιλείου ιερατεύματος».–.

Τo κάλλος θα σώση τον κόσμο

Linkbar

.

Τετάρτη 4 Απριλίου 2012

Η γλώσσα στη λατρεία της Εκκλησίας μας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ακούστε ΡΑΔΙΟ ΦΛΟΓΑ ( κάντε κλίκ στην εικόνα)

.

Μουσική πρόταση

.

.

Συγγραφείς του Ιστολογίου

Αρχειοθήκη ιστολογίου

Ἡ νέα ἐκκλησιολογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου

Ότι ψάχνετε εδώ

.

Θεματολογία

.

Συνδέσεις

.

Ιστολόγια

,

Eπιλεγμένα άρθρα

.

.

Διαδικτυακή τηλεόραση της Επισκοπής Καρπασίας

Η εκκλησιαστική καταγωγή του Δημήτρη Μητρόπουλου

,

Σπάστε τις τηλεοράσεις

ΕΥΧΗ ΜΥΣΤΙΚΗ ΔΙ ΗΣ ΕΠΙΚΑΛΕΙΤΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ Ο ΑΥΤΟ ΠΡΟΟΡΩΝ

Είπαν

.

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Μικρό Απόδειπνο και Χαιρετισμοί της Θεοτόκου

Τα δικά μας

Ματιές

Αναγνώστες αυτή τη στιγμή