.

.

Τρίτη 28 Ιουλίου 2009

Αγιότητα και αγιομαχία


Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου π.Ιεροθέου

Ο Αρχιμανδρίτης π. Ζαχαρίας Ζαχάρου, μέλος της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Essex Αγγλίας, σε προφορική ομιλία του στην Αμερική, μιλώντας για την κοίμηση του Γέροντος Σωφρονίου, αναφέρθηκε στις τέσσερεις ημέρες που είχε τεθή το λείψανό του σε προσκύνηση, ύστερα από την κοίμησή του και πριν την εξόδιο Ακολουθία. Μεταξύ άλλων είπε: «Ήταν στ' αλήθεια όπως το Πάσχα, μια τόσο όμορφη και ευλογημένη ατμόσφαιρα. Κανείς δεν εμφάνισε συμπτώματα υστερίας. Όλοι προσεύχονταν με έμπνευση». Και έπειτα αναφέρθηκε σε μένα: «Ήρθε αμέσως μόλις έμαθε ότι ο π. Σωφρόνιος είχε πεθάνει. Ένιωσε την ατμόσφαιρα και μου είπε: "Αν ο π. Σωφρόνιος δεν είναι άγιος, τότε δεν υπάρχουν άγιοι"».

Η μετάφραση αυτού του λόγου δημοσιεύθηκε στο βιβλίο μου «Οίδα άνθρωπον εν Χριστώ» και ελάχιστοι που κρίνουν τα πράγματα εξωτερικά και επιπόλαια, παρερμήνευσαν τον λόγο με την έννοια ότι δεν δέχομαι την ύπαρξη των αγίων και ότι ομίλησα υπερβολικά για τον Γέροντα Σωφρόνιο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα ήθελα να κάνω μία αναγκαία διευκρίνιση.



1. Ο καθ' υπερβολήν αληθινός λόγος

Όποιος έχει στοιχειώδη λογική και γνώση της ελληνικής γλώσσας, αντιλαμβάνεται την σημασία του λόγου αυτού και δεν τον παρερμηνεύει. Και όποιος γνωρίζει την θεολογία της Εκκλησίας, όπως εκφράζεται στην Αγία Γραφή και την πατερική μας παράδοση, μπορεί να αντιληφθή την ουσία της φράσεως αυτής.

Βεβαίως δέχομαι την ύπαρξη των αγίων, δηλαδή των Προφητών, Αποστόλων, Πατέρων, Μαρτύρων, Ομολογητών, Εγκρατευτών κλπ. Δεν είναι δυνατόν να έχω διαφορετική άποψη. Όσοι συνδέονται κατά ποικίλους τρόπους με τον Χριστό και ζουν στην Εκκλησία, αυτοί μετέχουν της καθαρτικής, φωτιστικής και θεοποιού ενεργείας του Θεού και αγιάζονται. Άλλωστε η Εκκλησία είναι κοινωνία αγίων.

Η φράση «αν ο π. Σωφρόνιος δεν είναι άγιος, τότε δεν υπάρχουν άγιοι», ελέχθη καθ' υπερβολήν, για να δειχθή η προσωπική μου πίστη ότι ο Γέροντας Σωφρόνιος είναι ένας εξαγιασμένος Κληρικός της Εκκλησίας μας. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχω την δυνατότητα να τον συγκαταριθμήσω αυθαίρετα στο Αγιολόγιο της Εκκλησίας, πράγμα το οποίο είναι έργο του Θεού δια των εντεταλμένων προσώπων στην Εκκλησία. Πάντως, ο υποθετικός τρόπος της εκφράσεως, που διατυπώθηκε καθ' υπερβολήν, δεν σημαίνει ότι υποτιμώ η αμφισβητώ τους αγίους, αλλ' ότι φρονώ ότι ο Γέροντας Σωφρόνιος έχει όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των αγιασμένων μελών της Εκκλησίας.

Ο καθ' υπερβολήν τρόπος εκφράσεως μερικών αληθειών είναι συνηθισμένη πρακτική. Ο Απόστολος Παύλος με αυτόν τον τρόπο ήθελε να δείξη την μεγάλη αξία της αγάπης, όταν έγραφε στον σχετικό ύμνο περί της αγάπης:

«Εάν ταις γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αγάπην δε μη έχω, γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον. και εάν έχω προφητείαν και ειδώ τα μυστήρια πάντα και πάσαν την γνώσιν, και εάν έχω πάσαν την πίστιν, ώστε όρη μεθιστάνειν, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ειμι. και εάν ψωμίσω πάντα τα υπάρχοντά μου, και εάν παραδώ το σώμά μου ίνα καυθήσομαι, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ωφελούμαι» (Α Κορ. ιγ , 1-3).

Το ερώτημα που τίθεται είναι για το αν είναι δυνατόν να υπάρχη άνθρωπος που να μιλά την γλώσσα των αγγέλων, να έχη προφητικό χάρισμα, να γνωρίζη πάντα τα πνευματικά μυστήρια και όλη την γνώση, να έχη πίστη ώστε να μετακινή ακόμη και όρη-βουνά, να διαθέτη όλη την περιουσία του, να θυσιάζη το σώμα του και να μαρτυρή για τον Χριστό και ταυτόχρονα να μην έχη αγάπη! Όλα αυτά προϋποθέτουν την αγάπη, ως κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό.

Ακριβώς αυτός ο υποθετικός καθ' υπερβολήν λόγος δεν υποτιμά όλα αυτά τα χαρίσματα, αλλά υπογραμμίζει με τον τρόπο αυτόν την μεγάλη αξία της αγάπης. Μέσα σε αυτές τις προϋποθέσεις ερμήνευσαν το χωρίο αυτό και οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας.

Για παράδειγμα ο Μ. Βασίλειος δίνει μια τέτοια ερμηνεία, γράφοντας: «Ουχ ως δυναμένου ποτέ των απηριθμημένων εκάστου δίχα της αγάπης ενεργηθήναι, αλλά βουλομένου του αγίου, ως αυτός είπε, τω καθ' υπερβολήν τρόπω την κατά πάντων υπεροχήν προσμαρτυρήσαι τη εντολή». Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν τέτοια μεγάλα χαρίσματα χωρίς την αγάπη, γι' αυτό ο Απόστολος Παύλος με τον τρόπο της υπερβολής επιβεβαίωσε την ανωτερότητα της αγάπης.

Με τον ίδιο τρόπο ερμηνεύει το αποστολικό αυτό χωρίο και ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, γι' αυτό χρησιμοποιεί τις φράσεις: «Και ουδέ ταύτη ηρκέσθη τη υπερβολή, αλλά και ετέραν πολλώ μείζονα τίθησιν, επάγων και λέγων…», «και ταύτην πάλιν μεθ' υπερβολής», «μετ' επιτάσεως τιθείς και τούτο το χάρισμα», «βαβαί της υπερβολής• και γαρ και ταύτα μετά προσθήκης ετέρας τίθησιν».

Επομένως και η δική μου φράση ετέθη καθ' υπερβολήν όχι για την άρνηση υπάρξεως αγίων, αλλά για την επιβεβαίωση της αδιαλείπτου ενεργείας της Χάριτος του Θεού στην Εκκλησία, δια της οποίας οι Χριστιανοί εξαγιάζονται, με την δική τους ελευθερία. Πρέπει να είναι κανείς πολύ εμπαθής και κακόπιστος για να δώση κάποια άλλη ερμηνεία.



2. Ο όρος άγιος

Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσον μπορούμε να χρησιμοποιούμε τον όρο άγιος για περιπτώσεις ευλογημένων Κληρικών, μοναχών και γενικά Χριστιανών που έζησαν κατά Χριστόν και κοιμήθηκαν με οσιακό τρόπο. Η απάντηση είναι καταφατική, αρκεί, βέβαια, να υπάρχουν μερικά θεολογικά και εκκλησιαστικά εχέγγυα.

Δεν είναι δυνατόν να λησμονή κανείς ότι από θεολογικής πλευράς ο όρος άγιος αποδίδεται σε εκείνον που συνδέεται κατά ποικίλους βαθμούς με τον Χριστό, ο Οποίος είναι ο Άγιος των αγίων. Άλλωστε, η λατρευτική πράξη το γνωρίζει πολύ καλώς αυτό, γι' αυτό στην εκφώνηση του Ιερέως «τα άγια τοις αγίοις» ο λαός αντιφωνεί: «εις άγιος, εις Κύριος Ιησούς Χριστός εις δόξαν Θεού Πατρός». Τα άγια είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού και οι Χριστιανοί που με τις απαραίτητες προϋποθέσεις προσέρχονται να κοινωνήσουν των αγίων, πρέπει να είναι άγιοι, που αγιάζονται από τον κατ' εξοχήν άγιο, τον Χριστό.

Είναι γνωστόν ότι στην αρχαία Εκκλησία, όπως διασώζεται στις επιστολές του Αποστόλου Παύλου, οι ζώντες Χριστιανοί λέγονταν άγιοι. Στους Χριστιανούς της Εφέσου ο Απόστολος Παύλος στέλνει επιστολή και τους ονομάζει αγίους: «Παύλος, απόστολος Ιησού Χρτιστού δια θελήματος Θεού, τοις αγίοις τοις ούσιν εν Εφέσω και πιστοίς εν Χριστώ Ιησού» (Εφ. α , 1). Στους Κολοσσαείς γράφει: «Μετά χαράς ευχαριστούντες τω πατρί τω ικανώσαντι ημάς εις την μερίδα του κλήρου των αγίων εν τω φωτί» (Κολ. α , 12). Σαφέστατα στα χωρία αυτά άγιοι χαρακτηρίζονται οι ζώντες Χριστιανοί, οι οποίοι μετέχουν του Σώματος του Χριστού, ανήκουν στον κλήρο των αγίων μέσα στο Φως του Θεού.

Ο Απόστολος Πέτρος στην Καθολική του επιστολή φθάνει στο σημείο να πη ότι οι παραλήπτες της επιστολής του Χριστιανοί έχουν «ισότιμον» με αυτόν πίστη. Ο ίδιος, όπως περιγράφει, ανέβηκε στο όρος Θαβώρ και είδε την δόξα του Θεού, όμως και οι Χριστιανοί που είναι μέλη της Εκκλησίας έχουν την ίδια με αυτόν πίστη: «Συμεών Πέτρος, δούλος και απόστολος Ιησού Χριστού, τοις ισότιμον ημίν λαχούσι πίστιν εν δικαιοσύνη του Θεού ημών και σωτήρος Ιησού Χριστού» (Β Πέτρ. α , 1). Ακόμη, εάν ο Απόστολος Πέτρος, μιλώντας για τον ειδωλολάτρη εκατόνταρχο Κορνήλιο και τους οικείους του που πίστευσαν και βαπτίσθηκαν, είπε ότι ο Θεός «ει ουν την ίσην δωρεάν έδωκεν αυτοίς ο Θεός ως και ημίν πιστεύσασιν επί τον Κυριον Ιησούν Χριστόν» (Πρ. ια , 17), πως μπορούμε να αμφισβητήσουμε αυτό και για τους βιαστάς της βασιλείας του Θεού, όπως ο Γέροντας Σωφρόνιος;

Είναι χαρακτηριστικό ότι στον Αγιορειτικό Τόμο, ένα ομολογιακό κείμενο, οι αγιορείτες Πατέρες του 14ου αιώνος έδωσαν την μαρτυρία: «Ταύτα υπό των Γραφών εδιδάχθημεν• ταύτα παρά των ημετέρων Πατέρων παρελάβομεν• ταύτα δια της μικράς έγνωμεν πείρας».

Υπάρχουν δεκάδες αγιογραφικά χωρία, στα οποία γίνεται λόγος για την διακονία στους αγίους, για τις χρείες των αγίων, για τους συμπολίτες των αγίων, για τον ασπασμό των αγίων, για τους κλητούς αγίους, για την λογεία στους αγίους κλπ. Πως μπορεί κανείς να παρακάμψη όλα αυτά τα χωρία και να εκφράζη αμφιβολία για το κατά πόσον μπορούμε να πούμε κάποιον άγιο, όταν αγωνίζεται να ζη κατά το Ευαγγέλιον του Χριστού; Η λέξη αγιότητα συνδέεται με την ζωή του Χριστιανού, εκτός και αν πολλοί θεωρούν την χριστιανική ζωή ως μια εκκοσμικευμένη κατάσταση.

Η αγιότητα δεν είναι μια αφηρημένη η μια ηθικιστική έννοια, αλλά η μέθεξη, κατά διαφόρους βαθμούς, της καθαρτικής, φωτιστικής και θεοποιού ενεργείας του Θεού, η οποία αρχίζει από την ζωή αυτή. Στο σημείο αυτό βρίσκεται και η ουσία της χριστιανικής ζωής. Όλοι όσοι ζουν με μετάνοια, με πνεύμα ταπεινώσεως, με υπακοή στην Εκκλησία και την Παράδοσή της, μετέχουν της Χάριτος του Θεού και του αγιασμού. Άλλωστε αυτή είναι η παραγγελία: «κατά τον καλέσαντα υμάς άγιον και αυτοί άγιοι εν πάση αναστροφή γενήθητε, διότι γέγραπται• άγιοι γίνεσθε, ότι εγώ άγιός ειμι» (Α Πέτρ. α , 15-16).



3. Ο μακάριος και εξαγιασμένος Γέροντας

Επίσης, το ερώτημα το οποίο μπορεί να τεθή είναι κατά πόσον ο Γέροντας Σωφρόνιος η και τόσοι μακαριστοί Γέροντες των ημερών μας μπορούν να θεωρούνται άγιοι από όσους εγνώρισαν την θεοφιλή πολιτεία τους.

Η συγκαταρίθμηση μερικών μελών της Εκκλησίας στο Αγιολογιό της και η καθιέρωση εορταστικής μνήμης τους είναι έργο της Εκκλησίας, με Συνοδική διαγνώμη. Αυτό, όμως, δεν εμποδίζει τους Χριστιανούς να θεωρούν κάποιο κοιμηθέντα μέλος της Εκκλησίας που το γνώρισαν ότι έχει βρη παρρησία στον Θεό, αν όμως ετηρήθησαν οι θεολογικές προϋποθέσεις. Φυσικά, σε αυτήν την περίπτωση δεν μπορεί να καθιερώνεται λατρευτική σύναξη προς τιμή του, ούτε να αγιογραφήται η μορφή του πριν την αγιοκατάταξή του. Αλλά κανείς δεν μπορεί να εμποδίση κάποιον να ζητά τις πρεσβείες ενός μακαριστού Κληρικού η μοναχού. Άλλωστε, για την συγκαταρίθμηση ενός Κληρικού στο Αγιολόγιο της Εκκλησίας προϋποτίθεται και μεταξύ των άλλων ο σεβασμός και η αγάπη του λαού προς αυτόν και η επιβεβαίωση της αγιότητός του με θαυμαστά σημεία.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θεωρώ ότι ο Γέροντας Σωφρόνιος ήταν ένας εξαγιασμένος Κληρικός. Όταν ένας μοναχός παρέμεινε ένα τέταρτο αιώνος ασκούμενος στο Άγιον Όρος, εκ των οποίων τα επτά στα φρικτά Καρούλια και σε σπήλαιο, προσευχόμενος εν μετανοία με πληθώρα εμπειριών, τις οποίες κράτησε μυστικά πάνω από 50 χρόνια ζωής• όταν έκαμε τελεία υπακοή στον συγκαταριθμημένο στο Αγιολόγιο της Εκκλησίας άγιο Σιλουανό• όταν σε όλη του την ζωή ζούσε με προσευχή, ησυχία και βαθυτάτη κένωση• όταν στα βιβλία που έγραψε προς το τέλος της ζωής του ανέλυσε με θαυμαστό τρόπο την Αποκάλυψη του Θεού που δόθηκε σε αυτόν• όταν η κοίμησή του ήταν οσιακή και πολλοί άνθρωποι έγιναν μέτοχοι και γνώστες θαυματουργικών επεμβάσεων, όταν …, όταν …, όταν …, τότε πως μπορεί να αμφισβητήση κανείς ότι ήταν ένας βιαστής μοναχός και κατά τον λόγο του Χριστού σε αυτόν ανήκει η Βασιλεία του Θεού (Ματθ. ια , 12);

Επειδή γνώριζα τον Γέροντα Σωφρόνιο προσωπικά για πολλά χρόνια και αξιώθηκα να αισθανθώ ελάχιστες πτυχές της λεπτοτάτης μυστικής του ζωής, έχω την πληροφορία ότι ήταν ένας εξαγιασμένος Κληρικός. Και πολλές φορές διερωτώμαι: «Αν ένας τέτοιος Κληρικός με τόσο μεγάλο πνευματικό αγώνα και πνευματικές εμπειρίες δεν εισήλθε στην Βασιλεία του Θεού, τότε ποιός μπορεί να σωθή;».

Αν αμφισβητή κανείς την σωτηρία ενός τέτοιου ανθρώπου, τότε σκορπά μεγάλη απελπισία στον λαό, γιατί τότε όλοι θα διερωτηθούν: «τις δύναται σωθήναι;». ?ν τέτοιοι μεγάλοι πνευματικοί αγώνες δεν εισάγουν τον άνθρωπο στον Παράδεισο, τότε ποιός μπορεί να σωθή;

Η αίσθηση αυτή περί του Γέροντος Σωφρονίου δεν είναι μόνον δική μου. Χιλιάδες άνθρωποι τον γνώρισαν και δίδουν αυτήν την μαρτυρία. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος στο κείμενό του με το οποίο προλόγισε το βιβλίο μου κατέγραψε πολλές φράσεις προσδιορίζοντας την ευλογημένη παρουσία του στην Εκκλησία.

Σε ένα σημείο, αναφερόμενος στην θεολογία του, γράφει ότι ήταν «αληθώς το απαύγασμα της πεφωτισμένης δια της ελλάμψεως του ακτίστου θείου φωτός καρδίας του, κεκαθαρμένης δια της άχρι τελείας λήθης εαυτού και του σωτηρίου αυτομίσους αφικνουμένης μετανοίας του». Σε άλλο σημείο γράφει: «καίτοι ο ίδιος είχεν ανέλθει εις το ύψος της θεοπτίας…». ?λλο? γράφει ότι έλαμψεν «ουχί ως λύχνος αλλ' ως αστήρ υπέρλαμπρος», «δια τον πλούτον των χαρισμάτων, δι' ων επροίκισεν αυτόν ο Θεός», «ο βίος και τα θεία διδάγματα του εν ουρανοίς αναπαυομένου Γέροντος», «το μέγεθος του πνευματικού αναστήματος του αγαπητού Γέροντος και την υπέρ φύσιν πολιτείαν του», «δια να γίνη τοιουτοτρόπως όμοιος προς τον Χριστόν» κλπ.

Πριν λίγο καιρό σε τριήμερο Συνέδριο στην Αθήνα αναλύθηκε απ' όλες τις πλευρές η προσωπικότητα, η ζωή και η διδασκαλία του, από Μητροπολίτες, Αγιορείτες μοναχούς, Καθηγητές Πανεπιστημίου, εκπροσώπους των ομοδόξων Εκκλησιών κλπ. Ο τόμος που κυκλοφόρησε και στον οποίον περιλαμβάνονται όλες οι ομιλίες των εισηγητών δείχνουν την αξία της μεγάλης αυτής προσωπικότητας.



Όσοι σκανδαλίζονται από το γεγονός ότι προβάλλονται ως εξαγιασμένες μορφές μερικοί Κληρικοί και μοναχοί των ημερών μας οι οποίοι θεωρούνται από τον λαό ως άγιοι, χωρίς ακόμη να τεθούν σε τιμητική προσκύνηση, γιατί αναμένεται η κρίση της Εκκλησίας, όπως ο Γέροντας Σωφρόνιος, ο Γέροντας Παΐσιος, ο Γέροντας Πορφύριος κλπ., δείχνουν ότι δεν γνωρίζουν την ορθόδοξη θεολογία η έχουν εσφαλμένη αντίληψη για την ζωή της Εκκλησίας. Στην περίπτωση αυτή το σκάνδαλο βρίσκεται μέσα τους, σύμφωνα με τον λόγο του Χριστού (Ματθ. ε , 29-30).

Και ένας ακροτελεύτιος λόγος.

Δεν φοβούνται καθόλου όσοι ομιλούν κατά τρόπο ασύνετο, απρεπή και αυθάδη για ανθρώπους που τελείωσαν την ζωή τους με οσιακά τέλη, των οποίων η ζωή τους κατά πάσαν πιθανότητα έχει γίνει ευπρόσδεκτη από τον Θεό;

Δεν έχουν κάποια αμφιβολία μήπως οι ασύνετοι λόγοι τους θα αποδοκιμασθούν με πάταγο από τον Θεό;

Δεν φοβούνται καθόλου για την σωτηρία τους και για την αγιομαχία του
ς;

Σάββατο 18 Ιουλίου 2009

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΝΕΑ ΤΑΞΗ




Γράφει ο μοναχός Αρσένιος Βλιαγκόφτης-Ρεσάλτο

Χωρίς να ξεχνούμε καθόλου ότι η Εκκλησία είναι το σώμα του Χριστού με κεφαλή τον ίδιο και μέλη όλους τους βαπτισμένους στο όνομά του Ορθοδόξως και Ανατολικώς -για να θυμηθούμε τον Μακρυγιάννη- και συγχρόνως αγωνιζομένους να ζουν όπως θέλει ο Χριστός, όμως για τις ανάγκες αυτού του άρθρου θα δώσουμε βαρύτητα στην άλλη διάσταση της Εκκλησίας, την πραγμάτωση και πορεία της δηλαδή στον ιστορικό χώρο και χρόνο για να μπορέσουμε να δούμε την Εκκλησία σε σχέση με τη λεγομένη Νέα Τάξη Πραγμάτων.
Είναι γεγονός ότι για τη Νέα Τάξη, τη Νέα Εποχή και την Παγκοσμιοποίηση έχουν γραφεί και λεχθεί πολλά από πολλούς.
Αυτό που εμείς επισημαίνουμε εδώ είναι, η διπλή στοχοθεσία της Νέας Εποχής: Αφ' ενός μια Νέα Τάξη Πραγμάτων σε πολιτικοοικονομικό και γεωστρατηγικό επίπεδο, με κατάληξη μια παγκόσμια κυβέρνηση, και αφ' ετέρου μια Νέα Τάξη Πραγμάτων σε θρησκευτικό επίπεδο.
Το δεύτερο έρχεται ως επακόλουθο του πρώτου, διότι αυτοί που έχουν δρομολογήσει την παγκόσμια ενοποίηση για την καλύτερη εκμετάλλευση από τους ίδιους του πλανήτη και των ανθρώπων του, έχουν αντιληφθεί ότι το γκρέμισμα των γεωγραφικών και οικονομικών συνόρων θα κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να ακυρωθεί, αν δεν ενοποιήσουν και θρησκευτικά-πολιτισμικά τον πλανήτη.
Αυτό προσπαθούν να το κάνουν μέσω μιας νέας θρησκείας ή πανθρησκείας, πού θα προκύψει από το συγκρητιστικό ανακάτεμα των διαφόρων θρησκειών και της όποιας το βασικό δόγμα θα είναι η αυτοθεοποίηση του ανθρώπου.
Νέα Τάξη λοιπόν σε πολιτικοοικονομικό επίπεδο και σε θρησκευτικό επίπεδο. Αυτοί είναι οι δύο στόχοι της Νέας Εποχής.
Το πρόβλημα όμως για τη Νέα Εποχή είναι ότι κάποιοι αντιστέκονται στην προώθηση αυτών των στόχων. Ένας από τους πιο σημαντικούς χώρους πού αντιστέκονται είναι η Εκκλησία.
Η αρνητική αυτή τοποθέτηση της Εκκλησίας απέναντι στη Νέα Εποχή και τη Νέα Τάξη δεν είναι ευκαιριακή, αλλά πηγάζει από την ίδια την πίστη της Εκκλησίας.
Η Εκκλησία τονίζει την αξία του ανθρωπίνου προσώπου και της ελευθερίας με την οποία ο ίδιος ο Τριαδικός Θεός επροίκισε τον άνθρωπο. Έτσι όμως αποτελεί εμπόδιο στη Νέα Τάξη που επιθυμεί υπάκουα ρομπότ και όχι ελεύθερους ανθρώπους και πολίτες.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία επίσης υπήρξε κυρίως στην Ελλάδα -αλλά και σε άλλες χώρες- ένας θεσμός πού βοήθησε τα μέγιστα στη διατήρηση και της εθνικής ιδιοπροσωπίας, επειδή σέβεται εκτός από το ανθρώπινο πρόσωπο και τις ρίζες, την Ιστορία, την παράδοση και τον πολιτισμό του.
Έτσι Εκκλησία και Γένος συμπορεύθηκαν και σχεδόν ταυτίσθηκαν στη συνείδηση του λαού μας, ιδιαίτερα στους δύσκολους αιώνες της τουρκικής σκλαβιάς. Λόγω αυτής της εναντιώσεως της Εκκλησίας στα νεοταξικά-νεοεποχίτικα σχέδια, ευρίσκεται και στο στόχαστρο της Νέας Τάξης ως εχθρός.
Οι παγκοσμιοποιητές της Νέας Τάξης προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την Εκκλησία-εχθρό με δύο τρόπους. Ο ένας είναι ο πόλεμος εναντίον της Εκκλησίας από έξω. Την πολεμούν συκοφαντώντας την ως φορέα τάχα αντιδραστικότητος, συντηρητισμού, φανατισμού κ.ο.κ. Βγάζουν στο φως υπαρκτά και ανύπαρκτα σκάνδαλα εκκλησιαστικών ταγών, τα οποία σχεδόν πάντα μεγαλοποιούν. Αυτή η απ’ ευθείας πολεμική εκτός του ότι στο βάθος ωφελεί και δυναμώνει την Εκκλησία, σύμφωνα και με τον λόγο του ιερού Χρυσοστόμου, δεν είναι τόσο επικίνδυνη όσο η ύπουλη τακτική πού χρησιμοποιείται για τη διάβρωση της Εκκλησίας από μέσα.
Αυτός είναι ο δεύτερος τρόπος πολέμου εναντίον της Εκκλησίας. Ο μακαριστός π. Αντώνιος Αλεβιζόπουλος εβεβαίωνε ότι η Νέα Εποχή δεν επιθυμεί να αδειάσουν οι Ορθόδοξοι ναοί, αλλά να γεμίσουν με ανθρώπους που θα έχουν αλλοιωμένο φρόνημα. Αυτό είναι και το πιο επικίνδυνο.
Η Νέα Τάξη δεν επιθυμεί τόσο να γκρεμίσει την Εκκλησία και τις εκκλησίες (ναούς) -αυτό εξ άλλου απεδείχθη ανέφικτο και από την πρόσφατη ιστορική εμπειρία στην πρώην Σοβιετική Ένωση και στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης- όσο επιθυμεί να μεταλλάξει την Εκκλησία σε κάτι άλλο από αυτό που είναι στην ουσία της.
Δεν επιθυμεί η Νέα Τάξη να κάνει απλώς την Εκκλησία να μην αντιδρά στα σχέδιά της· επιθυμεί να την κάνει θεραπαινίδα και χειροκροτητή της. Δεν επιδιώκει να εξοβελίσει την Εκκλησία αλλά να την μεταλλάξει σε έναν άνευρο οργανισμό, ο όποιος θα ενσωματωθεί πλήρως στο σύστημα και θα δουλεύει, για λογαριασμό του, επιδιώκοντας και επιτυγχάνοντας κάποιους σκοπούς, πιο αποτελεσματικά απ' ότι το κράτος και απορροφώντας κραδασμούς πού προκαλούν ενέργειες της κοσμικής εξουσίας σε εθνικό ή παγκόσμιο επίπεδο1. Πολλοί διερωτώνται μήπως η καθιέρωση από τη διοικούσα Εκκλησία (Διαρκής Ιερά Σύνοδος) της 26ης Δεκεμβρίου ως «ημέρας του μετανάστη», αποτελεί τρόπον τινά ευθυγράμμισή της με το πολυφυλετικό, πολυθρησκευτικό και πολυπολιτισμικό μοντέλο, που η Νέα Τάξη θέλει να επιβάλει παγκοσμίως.
Η διάβρωση, εκτός από τον προσεταιρισμό ανθρώπων της Εκκλησίας σε υψηλές θέσεις, περιλαμβάνει πρωτίστως την χειραγώγηση της Εκκλησίας στην υιοθέτηση του πανθρησκειακού νεοταξικού μοντέλου, ότι δηλαδή δήθεν όλες οι θρησκείες είναι εξ ίσου θεμιτοί δρόμοι, που οδηγούν τον άνθρωπο στην Αλήθεια, δηλαδή στον Θεό, και στην προσωπική του καταξίωση.
Ο νεοεποχίτικος αυτός πανθρησκειακός συγκρητισμός (όλες οι θρησκείες είναι καλές και αληθινές) -ή ο διαχριστιανικός συγκρητισμός περισσότερο γνωστός ως οικουμενισμός- προωθείται από τη Νέα Τάξη κυρίως με το σύρσιμο σε διαθρησκειακούς διαλόγους και συμπροσευχές, οι οποίες ρητώς απαγορεύονται από τους ιερούς κανόνες της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Όποιοι αρνούνται να μπουν σ' αυτή τη διαδικασία στιγματίζονται από το «προοδευτικό» ιερατείο της Νέας Τάξης ως φανατικοί, φονταμενταλιστές, ρατσιστές κ.ο.κ.
Στον νεοταξικό προγραμματισμό, ο ρόλος του αρχηγού αυτής της προσπάθειας θρησκευτικής ομογενοποίησης έχει ανατεθεί ήδη από τη δεκαετία του '60 στον πάπα της Ρώμης. Δικαίως τα Μ.Μ.Ε. γι' αυτό το λόγο τον αποκαλούν θρησκευτικό πλανητάρχη.
Μετά την πτώση των διδύμων πύργων στη Νέα Υόρκη το 2001 είχαμε μία επιδημία διαθρησκειακών συναντήσεων και συμπροσευχών προκειμένου -όπως έλεγαν- οι θρησκείες να συνεργασθούν για την προώθηση της ειρήνης και την πάταξη της τρομοκρατίας. Ήταν χαρακτηριστική η κολακευτική ομολογία του Εβραίου αρχιραββίνου στη διαθρησκειακή συνάντηση της Ασσίζης, που συνεκάλεσε ο πάπας το 2002: «Μόνον εσείς μπορούσατε να μας συγκεντρώσετε εδώ· και το κάνατε», είπε ο αρχιραββίνος απευθυνόμενος στον πάπα.
Το λάθος είναι ότι και η Ορθόδοξη Εκκλησία, με συντονιστή της δράσεώς της το Οικουμενικό Πατριαρχείο, μετέχει σ’ αυτές τις συναντήσεις και τις συμπροσευχές. Μερικές φορές μάλιστα παίρνει και την πρωτοβουλία για παρόμοιες διοργανώσεις.
Το επιχείρημα που χρησιμοποιούν οι θιασώτες και απολογητές των οικουμενιστικών ανοιγμάτων και συμπροσευχών είναι ότι έτσι πραγματοποιούν μια «αγαπητική έξοδο προς τους άλλους» και δίδουν μαρτυρία Χριστού. Όμως, όπως εύκολα αποδεικνύεται από τα πράγματα, οι διαθρησκειακοί διάλογοι και οι συμπροσευχές δεν ανταποκρίνονται σε μια αυτοφυή αναζήτηση του εκκλησιαστικού σώματος αλλά αποτελούν πρακτική που επιβάλλεται έξωθεν και άνωθεν. Το ότι καταβάλλεται προοπάθεια να χρησιμοποιηθούν οι θρησκείες για να εξυπηρετηθούν άλλες σκοπιμότητες (πολιτικές, γεωστρατηγικές, νεοταξικές) και συγκεκριμένα να αστυνομευθεί ο πλανήτης σύμφωνα με τα συμφέροντα των ισχυρών της γης, φαίνεται καθαρότερα μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις Η.Π.Α. Στο πλαίσιο αυτό υπάρχει μία διαπλοκή και με άλλες παράλληλες δραστηριότητες και με άλλους οργανισμούς και φορείς (π.χ. διαθρησκειακά οικολογικά συμπόσια και άλλα όμοια)
2.
Υπάρχει επίσης μια διαπλοκή εκκλησιαστικών ανδρών και φορέων με την πολιτική εξουσία σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι επί των ημερών του κ. Γιώργου Παπανδρέου ως υπουργού Εξωτερικών ήταν έντονη η συμμετοχή του υπουργείου στη διοργάνωση και στη χρηματοδότηση διαθρησκειακών συναντήσεων.
Επίσης τα τρία διαθρησκειακά οικολογικά συνέδρια που έλαβαν χώρα και τελούσαν υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριάρχου κ, Βαρθολομαίου, ευρίσκοντο συγχρόνως και υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αναφέρουμε επίσης την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου στις Βρυξέλλες «μετά από πρόσκληση του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ρομάνο Πρόντι για τη συζήτηση της πορείας του διαθρησκειακού διαλόγου μεταξύ Χριστιανών, Ιουδαίων και Μουσουλ­μάνων, καθώς και της συνέχισης του»
3.
Το καλό είναι ότι το σώμα της Εκκλησίας κρατάει ακόμη καλά. Η μεγάλη πλειοψηφία κλήρου και λαού δεν έχει διαβρωθεί από το πνεύμα της Νέας Εποχής και, της Νέας Τάξης. Αυτό το διαπιστώνουμε κάθε μέρα συναναστρεφόμενοι με τους απλούς ανθρώπους του λαού μας. Αντιθέτως μάλιστα, συνεχώς αυξάνει η συνειδητοποίηση του τί γίνεται και πού θέλουν να οδηγήσουν τα πράγματα. Αυξάνει και το ρεύμα της αντίστασης στη Νέα Τάξη και τη Νέα Εποχή.
Στόχος, το κάθε μοναστήρι και η κάθε ενορία να γίνει ένα μετερίζι αντίστασης. Οδηγούς, δόξα τω Θεώ, έχουμε πολλούς.
Πατροκοσμάδες και Μακρυ­γιάννηδες πολλοί στην ιστορία της Ρωμιοσύνης.

1.Βλ. σχετικά άρθρα μας «Η νήσος της εκκοσμικεύσεως» στο συλλογικό έργο «Εκκλησία και εκκοσμίκευση», εκδ. Μυριόβιβλος, Αθήνα 2003, σσ. 11-25.
2.Βλ. για περισσότερα στο βιβλίο μας «Οικουμενισμός, Νεοειδωλολατρία και Νέα Εποχή», εκδ. Παρακαταθήκη, Θεσσαλονίκη 2006, σσ. 9 κ.ε.
3.Βλ. προαναφερθέν βιβλίο μας σ.35

Τρίτη 14 Ιουλίου 2009

O Δυτικός Ορθολογισμός ως πρόβλημα

του Ολιβιέ Κλεμάν Πηγή: www.myribiblos.gr

Η μηχανή και το άτομο είναι παγκόσμια αποκτήματα του δυτικού πολιτισμού. Τον ερχομό τους επέτρεψε η βιβλική, και μόνον, αποκάλυψη.

Η Βίβλος απορρίπτει τις κοσμικές μαγείες. Ο Θεός δημιούργησε τα πάντα «εκ του μηδενός»: πράγμα που σημαίνει πως η δημιουργία προέρχεται από τη θεία βούληση, που της δίνει ταυτόχρονα σύσταση και θεϊκή διαφάνεια. Ο κόσμος δεν είναι μια αυταπάτη, ένας τάφος ή ένα φευγαλέο παιγνίδι του θείου· απαρχής, είναι μια πραγματικότητα ωραία και καλή, μια γλώσσα ανάμεσα στο Θεό και τον άνθρωπο.

Ο τελευταίος έχει ως προορισμό του να γίνει, ταυτόχρονα, βασιλέας και ιερέας της γης. Έχει ως αποστολή του να καλλιεργήσει το περιβόλι του κόσμου και ν' αυξήσει την ομορφιά του. Ν' αποβεί κύριος όλων, αλλά με μια χειρονομία ζωογόνας προσφοράς... Ο Θεός, μέσα στον παράδεισο, προ της πτώσεως, αλλά, μυστικά, και ίσαμε σήμερα, ζητάει από τον άνθρωπο «να ονοματίσει τα ζώντα»: εργασία, ποίηση, ενορατική μελέτη σημαίνουν εδώ το ίδιο, ο άνθρωπος ανακαλύπτει την πνευματική ουσία των πραγμάτων, διακρίνει στο καθένα το θείο λόγο και, αφού τον οικειοποιηθεί, τον επιστρέφει στο Θεό, σφραγίζοντάς τον με τη δική του ιδιοφυία...

Ωστόσο, δεν παύουμε ν' αποτυγχάνουμε σ' αυτό το ρόλο, που μας απομένει ως νοσταλγία. Παρεμβαίνουν οι «δυνάμεις του σκότους», που προξενούν τη φρίκη στον κόσμο. Το ψέμα του Αδάμ και η φυγή του —«Αδάμ, που ει;»—, το κρίμα του Κάιν, η απόκρυψη του παραδείσου, η εμφάνιση του θανάτου ως παράδοξου φαινομένου που οδηγεί στο μηδέν, ιδού ακόμη η κατάστασή μας. Επιλήσμον του Θεού ο άνθρωπος, αλλά πάντοτε διψώντας τη θέωση, θα ήθελε να κατακτήσει τη γη. Τη θεία διαφάνεια των πραγμάτων τη μεταβάλλει σε καθρέφτη του Νάρκισσου. Τότε εισέδυσαν οι μαγείες στον κόσμο, η συμμαχία της βίας και του ιερού, η σύλληψη του κόσμου ως αυταπάτης και ως τάφου.

Μετά από μια μακρότατη προπαρασκευή, γεμάτη αίμα και φως, η οποία προσανατολίζει ολόκληρη την ιστορία και βρίσκει τον άξονά της στον προορισμό του Ισραήλ, ο Θεός έγινε άνθρωπος, για ν' αλλάξει το νόημα του θανάτου και να ξανανοίξει στους ανθρώπους το πλήρωμα της κλήσεώς τους.

Εν Χριστώ, ο άνθρωπος αποκαταστήθηκε στην αξία του «κατ' εικόνα Θεού» προσώπου, που υπερβαίνει έτσι αδιάκοπα τον κόσμο, αλλά είναι κεκλημένος, με την αναπομπή της ευχαριστίας, να μεταμορφώσει τον κόσμο σε «σώμα Θεού».

Ο διαλογισμός της αρχαίας Εκκλησίας —που συνθέτει τον κανόνα της πίστεως με το έργο των επτά μεγάλων οικουμενικών συνόδων— κατέστησε δυνατή στη Δύση την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνικής. Αυτός ο διαλογισμός έχει σφραγισθεί με το αίμα των μαρτύρων και το φως των μεταμορφωμένων οσίων. Οι μάρτυρες κατέστρεψαν τη μη διαφανή ιερότητα της εξουσίας, τη θεοποίηση του Κράτους: προσεύχονταν για τον αυτοκράτορα, αλλ' αρνούνταν να τον ονομάσουν θεό. Οι μοναχοί κατέστρεψαν τη μη διαφανή ιερότητα του έρωτος, της γης και των Άστρων. Έτσι, η ιστορία και το σύμπαν ξεριζώθηκαν από τους θεούς και αποδόθηκαν στον άνθρωπο: στο μέτρο, τουλάχιστο, που ο άνθρωπος αναγνωρίζεται ως δημιούργημα, του οποίου η τεχνική παραμένει στην υπηρεσία της ιερουργίας. Ίσαμε το 17ο αιώνα, τουλάχιστο, η επιστήμη εθεωρείτο ως μελέτη της θείας σοφίας που επενεργεί μέσα στο σύμπαν. Οι χριστιανικοί χρόνοι επεξεργάστηκαν τα γνωρίσματα ενός «θεοανθρωπισμού», κατά τη διάρκεια του οποίου έλαβαν χώρα οι μεγάλες τεχνικές εφευρέσεις: για παράδειγμα, ο υδρόμυλος, ο ανεμόμυλος, στο βυζαντινό πολιτισμό, και ακόμη, στη Ρωμανική και πρώτη Γοτθική εποχή, όλη η δέσμη των ανακαλύψεων που σημαδεύει την αρχή της β' χιλιετηρίδας: αποφασιστική βελτίωση της άμαξας, μεγάλο άροτρο με ρόδες που πετούσε τα χώματα στα πλάγια, πυξίδα και τιμόνι στο πλοίο.

Τον ίδιο καιρό, οι οικουμενικές σύνοδοι επεξεργάστηκαν, για να προσεγγίσουν, αρχικά, το μυστήριο του θείου, έπειτα, εν Χριστώ, το μυστήριο της συγγένειας με τον άνθρωπο, την έννοια του προσώπου, για το όποιο δεν έχουμε πια σήμερα καμιά σχεδόν ιδέα, γιατί το συγχέουμε με την έννοια του ατόμου. Εν Θεώ, το πρόσωπο είναι ο μοναδικός «τρόπος υπάρξεως» της ανεξιχνίαστης θείας υπερουσίας: το πρόσωπο υπάρχει μονάχα εν σχέσει. Μέσα στο Σώμα του Χριστού, κάτω απ' τις φλόγες του Πνεύματος, ο άνθρωπος δέχεται τη δυνατότητα της μέθεξης μ' αυτή την τριαδική ύπαρξη: όντας πρόσωπο κεκλημένο απ' το θεό και προκαλούμενο απ' αυτή την κλήση, ο Άνθρωπος υπερβαίνει ριζικά τον κόσμο, δεν είναι ένα κομμάτι της ανθρωπότητας και του σύμπαντος, αλλ' αυτά τα δυο τα φέρνει μέσα του για να τα κοινωνήσει με την αληθινή ζωή· υπερβαίνει το φυσιολογικό και ψυχολογικό εαυτό του, τη γενετική κληρονομιά του, τα υπολείμματα της προσωπικής του ιστορίας και του περιβάλλοντός του, με την ικανότητα να τα μεταμορφώνει όλα αυτά, εφ' όσον αφήσει να επενεργήσει μέσα του το φως και η δύναμη που δεν είναι εκ του κόσμου τούτου... Απεριόριστη αποκάλυψη, που υπερβαίνει, ταυτόχρονα, την ατομική μοναξιά των δυτικών και τη διάλυση ενός απρόσωπου θείου, ενός ιεροποιημένου σύμπαντος, των ανατολικών. Τα αχώριστα θέματα του προσώπου και της κοινωνίας (communion) έγιναν, έκτοτε, ο μυστικός υποκινητής της ιστορίας.

Ο χωρισμός της χριστιανικής Δύσης και Ανατολής, κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού του Μεσαίωνα, άλλαξε βαθιά το πνευματικό περιεχόμενο, όπου αναπτύχθηκε ο πολιτισμός της τεχνικής και του προσώπου. Δεν το έχουμε αρκετά προσέξει, η ανύψωση του ανθρώπινου στοιχείου που θα χαρακτηρίσει την Αναγέννηση, εγκαινιάζεται στην ανατολική χριστιανοσύνη το 12ο αιώνα, για ν' αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια της λεγόμενης ενίοτε, αλλά με τρόπο υπερβολικά περιορισμένο, «αναγεννήσεως των Παλαιολόγων». Όσοι έχουν θαυμάσει τις πρώτες τοιχογραφίες του Μυστρά, την εις Άδου κάθοδο του Χριστού της Χώρας, στην Κωνσταντινούπολη, ή περισσότερο τις εικόνες, με τη βασιλική τρυφερότητα, των σέρβικων μοναστηριών, προπάντων το Χριστό της Κοιμήσεως, στη Σοπότσανι, ή ακόμη, στη Ρωσία, τα έργα του Θεοφάνη του Έλληνα και του Αντρέα Ρουμπλιώφ, αυτοί μένουν ανάστατοι από την ανάληψη του γήινου στοιχείου, με τις θύελλές του, τα παιγνίδια του, τις ομορφιές του, μέσα στο φως της Μεταμορφώσεως. Γιατί το Βυζάντιο επεξεργαζόταν τότε τη θεολογία των θείων ενεργειών, που αναβλύζουν από τον Αναστάντα, για να συντρίψουν τον κόσμο που σφραγίζει ο θάνατος, και να διαπεράσουν, πραγματικά, το ανθρώπινο σώμα, τη σάρκα της γης, τα πολιτισμικά έργα.

Το Βυζάντιο, λοιπόν, δολοφονήθηκε από τη διπλή έφοδο της λατινικής Δύσης και της μουσουλμανικής Ανατολής: δηλαδή, για να το σχηματοποιήσουμε στο έπακρο, από την έφοδο ενός κόσμου, όπου το ανθρώπινο στοιχείο πήγαινε να γίνει, μαζικά, απρόσιτο στο θείο, και ενός κόσμου, όπου το θείο στοιχείο παρέμενε, μαζικά, απρόσιτο στο ανθρώπινο.

Δεν πρόκειται εδώ ν' αρνηθούμε τη βαθιά χριστιανική ζωή, που συνεχίστηκε στη Δύση ανάμεσα σε ρήξεις και τραγωδίες (ας σκεφθούμε τη Μεταρρύθμιση, μετέπειτα τη γέννηση της εκκοσμικευμένης κοινωνίας), ούτε την εμπειρία του φωτός και της θείας ευφροσύνης, όπου έφτασαν τόσοι δυτικοί μυστικοί. Όμως είναι αναγκαίο να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε γιατί ο δυτικός χριστιανισμός, μολονότι ρίχτηκε με ορμή στη νέα επιστήμη και τεχνική, δεν μπόρεσε να τις φωτίσει, κυρίως, να τις προσανατολίσει. Προχωρώ εδώ στην υπόθεση πως αυτή η ανικανότητα οφείλεται στην αγνοία των θείων ενεργειών. Μεταφερμένη —όχι χωρίς σημασία— στη Δύση από το Ισλάμ, δηλαδή από έναν πνευματικό κόσμο που αγνοεί την ενανθρώπηση, η ουσιοκρατία του Αριστοτέλη, που περικλείνει τα όντα και τα πράγματα μέσα στην ατομική τους ουσία, σχεδόν απαγόρεψε τη σκέψη στην κοινωνία των ανθρώπων με το Θεό και μεταξύ των ανθρώπων με όρους πραγματικής μετοχής. Η σχέση του κτιστού με το άκτιστο δεν είναι πια εφικτή διαφάνεια, αλλά μονάχα αιτιοκρατία. Αν η ίδια η σύσταση του κτιστού δεν γεννάται πια απ' τη θεϊκή του διαφάνεια, τότε είναι απομονωμένη, καταντά μια «φύση» ουδέτερη, με τους μηχανισμούς της που εξαρτώνται από μόνη την ανθρώπινη λογική. Δεν πλανήθηκαν σ' αυτό το σημείο οι φραγκισκανοί, οι οποίοι είδαν στο θρίαμβο της αριστοτελικής γνώσεως την άρνηση του Άσματος των δημιουργημάτων.

Ο άγιος Θωμάς ο Ακινάτης, πολύ πιο κοντά στην πατερική παράδοση απ' ό,τι υποστηρίχθηκε, εμπόδισε μερικά τούτη την τάση, η οποία όμως επικρατεί με τους διαδόχους του και ο χριστιανισμός τείνει άλλοτε σ' έναν περιθωριακό ευσεβισμό, άλλοτε σε μιαν ηθική που θέλει να κυριαρχήσει σ' έναν κόσμο φαινομενικά «ουδέτερο». Η μυστική εμπειρία, χωρισμένη από το θεολογικό στοχασμό, δεν γονιμοποίησε πια τη χριστιανική σκέψη και έμεινε στο περιθώριο. Στη νεώτερη εποχή, μονάχα η τέχνη δεν έπαψε ν' αναζητεί μια διαφορετική γνώση, ίσως παραδεισιακή. Η τέχνη όμως, χωρίς νάχει τις ρίζες της στο ιερό, κατάντησε διασκέδαση ή μαράθηκε μέσα στην αγωνία, την αυτοκαταστροφή και την παραφροσύνη. Η τεχνική, εξυπαρχής, πέτυχε να ξεγεννήσει το άτομο έξω από τη μητέρα-γη, αλλά, στερημένη από πνευματικότητα, παραδόθηκε στη βούληση της εξουσίας και του κέρδους. Τα πάντα φάνηκαν δυνατά στο δημιουργό άνθρωπο, που υποστήριξε πως θα χτίσει τη μοίρα του, χτίζοντας το σύμπαν. Θέλησε να γίνει βασιλέας χωρίς νάναι ιερέας. Η «Βίβλος του κόσμου» έκλεισε. Ωστόσο, τίποτα δεν είναι ουδέτερο, ούτε η φύση ούτε η λογική. Η γη, εφ' όσον δεν μεταμορφώνεται, παραμορφώνεται. Ο άγιος Μποναβεντούρα εξέφραζε την παράδοση της αδιαίρετης Εκκλησίας, όταν έγραφε ότι τα πράγματα συνιστούν ένα είδος γλώσσας και ότι το σύμπαν ολόκληρο είναι το βιβλίο, όπου διαβάζουμε, παντού, την Τριάδα. Η βαθμιαία εξάλειψη (ποτέ ολοκληρωτική, είν' αλήθεια, οι μοναχοί κυρίως κράτησαν το μυστικό) της θεολογίας του Μποναβεντούρα προς όφελος μιας αριστοτελικής προσεγγίσεως, όπου η λογική περισσότερο χρησιμοποιείται παρά φωτίζεται από την πίστη, αυτή η εξάλειψη σημαδεύει σήμερα ακόμη τη μοίρα του δυτικού χριστιανισμού.

Ταυτόχρονα, εξαλείφθηκε και η ιδέα της πραγματικής «συνουσιαστικότητας» όλων των ανθρώπων —«αλλήλων μέλη»— μέσα στο Σώμα του Χριστού. Παρά την προσπάθεια του αγίου Θωμά του Ακινάτη να διακρίνει το υπαρκτικό είναι «υπόσταση» (προσθήκη του μεταφραστή) από την ουσία, η σχολαστική φιλοσοφία επανέλαβε το φιλοσοφικό ορισμό του προσώπου ως ατόμου —ουσίας επιμερισμένης— μιας λογικής φύσεως. Έτσι, η κοινωνία των προσώπων κατάντησε ηθική καθαρά ομοφωνία, ομοιότητα και όχι πια ταυτότητα του όντος. Το πρόσωπο δεν είναι πλέον το απόλυτο, που περιέχει το όλον της ανθρωπότητας και του σύμπαντος και του δίνει τη μορφή του, αλλά ένα τμήμα της ανθρωπότητας, Ένα άτομο, το οποίο χαρακτηρίζουν οι πιο υψηλές ικανότητες της φύσεώς του, η γνώση και η βούληση (αν και αυτή η γνώση είναι ολότελα παράγωγο των αισθήσεων). Οι έννοιες της «ψυχής» και της «καρδιάς», μόνες μέσα στο μυστικισμό, διατήρησαν την αρχέγονη αντίληψη της «εικόνας του Θεού».

Έτσι περάσαμε από το πνευματικό πρόσωπο που περιέχει τον κόσμο, στο άτομο που ο κόσμος περιέχει και επεξηγεί. Και, βέβαια, η νεώτερη Δύση ανδρώθηκε μ' ένα πλήθος ατομικών πρωτοβουλιών, οι οποίες λίγο κατ' ολίγο κυριαρχήθηκαν και ηθοποιήθηκαν από τις διαδοχικές αποσαφηνίσεις «των δικαιωμάτων του ανθρώπου». Αλλά τα «δικαιώματα του ανθρώπου», για πολύ χρόνο αντιτασσόμενα στα «δικαιώματα του Θεού», τα οποία η Ρώμη υπεράσπιζε με άγρια μεγαλοπρέπεια, σιγά-σιγά αποδυναμώθηκαν: το εγώ (βιολογικό, κοινωνιολογικό, ψυχολογικό) εξαρθρώνεται, εφ' όσον δεν αναπλάθεται από το κατ' εικόνα Θεού πνευματικό πρόσωπο.

Η κοινωνία εκφράζεται στην αντινομία του όντος και των προσώπων, της ενότητας και της διαφοράς. Οι δύο πόλοι της αντινομίας άρχισαν να διαχωρίζονται στη Δύση, όταν η ρήξη με την Ανατολή κατέστησε αναπόφευκτες τη Μεταρρύθμιση και την Αντιμεταρρύθμιση. Έκτοτε, οι δύο πόλοι δεν έπαψαν ν' αντιτίθενται ανάμεσα στις δυτικές ιδεολογίες: αναρχία ενάντια στον αυταρχικό σοσιαλισμό, τονισμός του μερικού (ο εθνικισμός, υστέρα ο φασισμός) ενάντια σ' ένα αφηρημένο κίνημα παγκοσμιότητας (ο ουμανισμός, ύστερα ο κομμουνισμός), η έκρηξη της αριστεράς ενάντια στη σταλινική απολίθωση, ο ατομικισμός της «Δύσης» ενάντια στο «χαρακτηριστικό άνθρωπο της Ανατολής».

Η πέμπτη οικουμενική σύνοδος —ακόμη ως σήμερα σχεδόν άγνωστη στη Δύση— ξαναθύμισε πως ο ίδιος ο Θεός «υπέμεινε τον θάνατον σαρκί». Είναι ο ενανθρωπήσας Λόγος, «το Εν της Αγίας Τριάδος», ο οποίος, πάνω στο σταυρό, γνωρίζει ανθρωπινά την αγωνία της μοναξιάς και της εγκατάλειψης. Τέτοιος είναι ο «μανικός έρως» του Θεού για μας, έρως που για τους Έλληνες Πατέρες, είναι ο μοναδικός τρόπος να μεταπείσει την ελευθερία μας χωρίς να την εξαναγκάσει, συνεπώς χωρίς να την καταργήσει. Η δημιουργία του ανθρώπου προϋποθέτει μια κάποια υποχώρηση του Θεού, του οποίου η παντοδυναμία εκφράζεται στην εκούσια αδυναμία της αγάπης. Χρειάζεται η παντοδυναμία ενός άλλου, όχι ενός κατοπτρισμού... Χρειάζεται μια μυστηριώδης αδυναμία, για να παραχωρήσει σ' αυτό το άλλο το χώρο της ελευθερίας του.

Η χριστιανική Δύση δίστασε τραγικά να πάρει απόφαση σ' αυτό το σημείο. Βέβαια, δεν υπολογίζουμε εδώ τις στερεές μυστικές παραδόσεις, που ανακεφαλαιώνουν ικανοποιητικά έναν Άγγελο Σιλέσιο, ο οποίος αρνιόταν κάθε προορισμό και δεχόταν ότι η χάρις προσφέρεται σε όλους, ακόμη και στους δαίμονες, και ότι το μοναδικό αμάρτημα είναι η λατρεία του εγώ. Βέβαια, στον εικοστόν αιώνα, όλα περιστρέφονται ακόμη —όχι χωρίς την παρεμβολή της ορθόδοξης μαρτυρίας— γύρω από την Ζαν ντ' Αρκ του Πεγκύ και τα «Γράμματα από τη Φυλακή» του Μπόνχαϊφερ. Παρ' όλα αυτά, η δυτική θεολογία, πολύ συχνά, αγνόησε τον εκούσιο περιορισμό της θείας παντοδυναμίας και της προσέδωσε μιαν απάνθρωπη υπερανθρωπινότητα. Εξ αιτίας αυτού, η ατέλειωτη φιλονεικία για την ελευθερία και τη χάρη, η θεολογία του προορισμού, ο οποίος εμφανίζεται μετριασμένος, αλλά παρών, στον άγιο Αυγουστίνο και τον άγιο Θωμά και φτάνει στο κατακόρυφο με τη Μεταρρύθμιση: κάθε άνθρωπος, έλεγε ο Θεόδωρος Ντεμπέζ, λαβαίνει κατά τη γέννησή του μια επιστολή σφραγισμένη· θα την ανοίξει ενώπιον του θρόνου του Θεού· τότε θα μπορέσει να διαβάσει αν είναι σωσμένος ή καταδικασμένος.

Είμαστε μακριά, εδώ, από την προσευχή υπέρ της του κόσμου σωτηρίας, που μαρτυρείται αδιάκοπα από τους μεγαλύτερους πνευματικούς πατέρες της Ανατολής. Ο Μέγας Αντώνιος, ο πατέρας των μοναχών, εστάλη κάποια μέρα από το Χριστό σ' έναν παπουτσή της Αλεξάνδρειας να μάθει γράμματα. Ο παπουτσής, αρχικά διστακτικός, τελικά συγκατένευσε: «Ίσως νάναι έτσι... Βλέπω τόσους ανθρώπους να περνούν. Και προσεύχομαι: Μακάρι να σωθούν όλοι, μόνον εγώ είμαι άξιος απωλείας...».

Στη Γαλλία, θα χρειαστεί η έννοια του σοσιαλισμού προς ένωση των ανθρώπων, για να βεβαιώσουν, για άλλη μια φορά, ένας Ουγκώ, κυρίως ένας Πεγκύ, πως η σωτηρία ταυτίζεται μ' αυτή την ένωση. Η πρώτη γραφή της Ζαν ντ' Άρκ είναι μια σοσιαλιστική μαρτυρία. Απ' αυτήν έρχεται, στην τελική μορφή του έργου, η επίκληση προς όλους τους αγίους να μεσιτεύσουν υπέρ των κολασμένων.

Από αυτή την αντίληψη ενός Θεού ενάντια στον άνθρωπο γεννήθηκε η στάση του ανθρώπου ενάντια στο Θεό. Το νεωτερικό επαναστατικό πνεύμα διαπιστώνει πως ο «θεός» της σμικρύνεται σε κάποια διάσταση αυτού του κόσμου: προβολή της πάλης των τάξεων, στον Μαρξ, της αδυναμίας και της μνησικακίας, στο Νίτσε, της αποτυχίας στο σεξ, στον Φρόϋντ. Γνώσεις και τεχνικές εφαρμογές δημιουργούνται στην πολιτική, την ιατρική ή την ψυχολογία, για να εξαφανίσουν τη θεμελιακή αγωνία, να σμικρύνουν τις ολέθριες συνέπειες της τύχης και της ανάγκης. Αν δεν υπάρχει τίποτε άλλο εκτός απ' αυτόν εδώ τον κόσμο, τότε μια, έτσι θεωρούμενη, γνώση όλων των νόμων του δικαιώνει τα ολοκληρωτικά καθεστώτα. Αν δεν υπάρχει τίποτε άλλο εκτός από την τέρψη των αισθήσεων, τότε πρέπει να παράγουμε προϊόντα και να τα καταναλίσκουμε ως τη στερνή ευθανασία. Ο Σολζενίτσυν δεν αστειευόταν όταν έλεγε πως ο πληθωρισμός δεν έχει άλλη αιτία παρά την αμαρτία.

Η μεγαλύτερη από τις οικουμενικές συνόδους υπήρξε, ίσως, η σύνοδος της Χαλκηδόνας, το 453, στην ανατολική όχθη του Βοσπόρου, αυτού του θαλάσσιου ρεύματος, όπου συναντώνται η Ευρώπη και η Ασία. Η σύνοδος της Χαλκηδόνας καθιέρωσε την ένωση εν Χριστώ του θείου και του ανθρώπινου αχωρίστως και ασυγχύτως. Έτσι, φαίνεται, ότι ο χριστιανισμός, το 19ο αιώνα, ευρύτατα ευσεβιστικός και ηθικολογικός, τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση, λησμόνησε το δόγμα της Χαλκηδόνας. Ο Φόϋερμπαχ, τον οποίο ο Μαρξ ακολούθησε σ' αυτό το σημείο, υποστήριξε πως «θεός» είναι το καλύτερο μέρος του ανθρώπου, το οποίο ο δεύτερος, από αδυναμία, προβάλλει σ' έναν φανταστικό ουρανό. Έτσι αποδείκνυε την έλλειψη, στο χριστιανισμό των χρόνων του, επικλήσεως για θέωση. Οι δύο όροι του πατερικού δόγματος, βαθύτατα χαλκηδονιακοί, (Θεός γενόμενος άνθρωπος, άνθρωπος γενόμενος Θεός— δηλαδή ολότελα άνθρωπος στην ένωση του με το Θεό) βρίσκονται, έκτοτε, σε μονομαχία. Είναι η μονομαχία που περιέγραψε ο Ντοστογιέφσκυ, του αντίχριστου ανθρώπου - θεού, ενάντια στο φιλόχριστο θεωμένον άνθρωπο. Η Χαλκηδόνα έχει λησμονηθεί, ο Χριστός έχει ξανασταυρωθεί.

Ο δυτικός ορθολογισμός θριαμβεύει σήμερα. Οι τεχνικές εφαρμογές και οι ιδεολογίες τον εξάπλωσαν σε όλη τη γη. Εξάρθρωσε τους παλαιούς πολιτισμούς, οι άνθρωποί τους ζητούν απ' αυτόν το «ευ είναι» και την ελευθερία. Ωστόσο, για να επαναλάβουμε τη φράση του Μάξιμου του Ομολογητή, τι σημαίνει «ευ είναι», που δεν μπορεί ν' αποβεί «αεί είναι»; Και τι είναι μια τέτοια ελευθερία, που προέρχεται από τόσες «χειραφετήσεις», παρά παράδοση στα ένστιχτα και τα πάθη, για να ξεγελάσει κανείς την αγωνία; Ίσως ο χωρισμός του «ευ είναι» από το «αεί είναι», ίσως η περιπλάνηση μιας κενής ελευθερίας ν' ανακαλούν μέσα μας την αληθινή συνείδηση της μοίρας μας.

Η Δύση θέτει την ανθρωπότητα μπροστά στα έσχατα προβλήματα. Ο άνθρωπος, σήμερα, γίνεται όλος ένα πρόβλημα.

Δευτέρα 13 Ιουλίου 2009

”The Beast” : Αleister Crowley & Rock music

πηγή:http://egolpio.wordpress.com/2009/03/04/aleister-crowley/

ac

Ποιος είναι επιτέλους αυτός ο μυστηριώδης τύπος, που φέρεται να έχει επηρεάσει βαθιά ολόκληρη την rock και metal σκηνή, και τον οποίο τραγουδά ο Ozzy, στο ομώνυμο κομμάτι του? Πρόκειται για τον βρετανό αποκρυφιστή, συγγραφέα, ποιητή, σκακιστή, ζωγράφο, αστρολόγο, μάγο αλλά και γιόγκι, Αleister Crowley. Και φαντάσου πως αυτές είναι μόνο μερικές από τις δραστηριότητες αυτής της αμφίσημης φυσιογνωμίας του προηγούμενου αιώνα, ομοϊδεάτες και πνευματικούς κληρονόμους του οποίου συναντάς εύκολα στο διαδίκτυο μέχρι και σήμερα (lashtal.com).

croΤο ψευδώνυμο, ”The Beast”, που είναι ενδεικτικό της σκέψης της δράσης του, δεν προήλθε από συμμαθητές του στο σχολείο, όπως γίνεται συνήθως, αλλά από την ίδια του την μάνα, η οποία λέγεται ότι τον αποκαλούσε έτσι λόγω της μόνιμα και παράλογα επαναστατικής συμπεριφοράς από πολύ νεαρή ηλικία. Το συγκεκριμένο nickname φαίνεται ότι άρεσε πολύ και στον ίδιο τον Aleister (που σημαίνει Αλέξανδρος σε κέλτικες διαλέκτους), αφού το διατήρησε σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Ο “πιο κακός άνθρωπος στον κόσμο”, όπως χαρακτηρίζεται από πολλούς, παρόλο που μεγάλωσε και σπούδασε σε μια άκρως συντηρητική Βικτωριανή Αγγλία, είχε από νωρίς πολύ έντονη σεξουαλική ζωή. Την εποχή, που οι βρετανικές αρχές συλλάμβαναν και καταδίκαζαν τον Ιρλανδό συγγραφέα Oscar Wilde, λόγω της ομοφυλοφιλικής σεξουαλικής του δραστηριότητας, ο Crowley επιδίδεται στα πρώτα του “μαγικά” σεξουαλικά κόλπα, που περιλαμβάνουν πόρνες και ομοφυλοφιλικές σχέσεις (οπού υιοθετεί κυρίως παθητικούς ρόλους), ενώ παράλληλα χρησιμοποιεί αλκοόλ, χασίς, κοκαΐνη, οπιούχα και άλλα παραισθησιογόνα ναρκωτικά. Στα “Σόδομα”, ένα κεφάλαιο που αργότερα αφαιρέθηκε από το έργο του “The World’s Tragedy”, πλέκει το εγκώμιο των σεξουαλικών σχέσεων ανάμεσα στο ίδιο φύλο.

Την ίδια περίοδο μελετά αλχημιστές και μάγους, εισχωρώντας πιο βαθιά στον αποκρυφισμό και μυστικισμό, με αποτέλεσμα να προσχωρήσει στην τάξη της “Golden Dawn” όπου δημιουργεί φίλους και αντιπάλους. Απογοητευμένος, από τον καθοδηγητή του εκεί, θα στραφεί σύντομα προς τον βουδισμό, που θα τον οδηγήσει, κατά την προσωπική του μαρτυρία, (μετά από πολύ γιόγκα μάλλον), σε διαφορετικού επιπέδου πνευματικές εμπειρίες. Η σημαντικότερη και πιο καθοριστική από αυτές, είναι εκείνη της αναφερόμενης συνάντησης του με την Αιγυπτιακή θεότητα “Horus”, που θα οδηγήσει τον Crowley στην ίδρυση της θρησκευτικής του φιλοσοφίας “Thelema” και στην συγγραφή του σημαντικότερου έργου του “The Book of law”, το οποιο στην ουσία, όπως υποστηρίζει ο ίδιος, του υπαγορεύτηκε από τον “Horus”. Κάπως έτσι” την ακούει”, ο ήδη αρκετά επαρμένος Aleister, προφήτης και μπαίνει για τα καλά στο πετσί του ρόλου, ιδρύοντας το μοναστήρι των “Thelema” , όπου διδάσκει την φιλοσοφία του και επιδίδεται σε τελετές σεξουαλικής μαγείας. Εξ’ άλλου η καλύτερη ώρα για προσευχή, σύμφωνα με τον αυτοαποκαλούμενο προφήτη, είναι η ώρα του οργασμού… Αυτός ο κατά τα άλλα “’άγιος” άνθρωπος υπήρξε ακόμη, ρατσιστής (αποκαλεί τους Ιταλούς-niggers όσο μένει εκεί), και σεξιστής (αφού θεωρεί τις γυναίκες κατώτερο είδος, και ανίκανες να συλλάβουν το έργο του).

Ο κατάλογος με τις επιρροές του “πιο κακού ανθρώπου στο κόσμο” στην σύγχρονη μουσική κουλτούρα είναι πραγματικά ατέλειωτcrowleyος.

Αναφέρω μόνο μερικές από αυτές. Οι Beatles τον περιλαμβάνουν, στο πιο διάσημο ίσως, εξώφυλλο δίσκου τους, Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band. O Bowie, τον αναφέρει στο τραγούδι του “Quicksand” από τον δίσκο Hunky Dory. Οι Manic street preachers τον περιλαμβάνουν στο clip τους για το κομμάτι “You love us”. Ακόμη και οι Coral (μας δουλεύεις τώρα) αναφέρονται στα ημερολόγια του στο τραγούδι “Liezah”. Στα heavy metal συγκροτήματα η επιρροή του φαίνεται να είναι ακόμη πιο έντονη. Ο Osbourne γράφει το κομμάτι “Mr Crowley”, ενώ οι Ministry χρησιμοποιούν τη φωνή του, σαμπλαρισμένη, στο κομμάτι “Golden Dawn”. Oι Iron Maiden επίσης, καθώς ο front man τους, Dickinson, φαίνεται να είναι οπαδός του μυστικισμού. Ο αγαπημένος Marilyn Manson που δεν θα μπορούσε με τίποτα να λείψει από τη συγκεκριμένη λίστα, αναφέρεται μοναστήρι των ” Thelema” στο δίσκο του “Antichrist Superstar”. Oι Tool φαίνεται να είναι βαθιά επηρεασμένοι από το έργο του, όπως φαίνεται στο άλμπουμ τους “Laterlaus”, ενώ δεν χρειάζεται καν ν’ αναφέρω τα σκανδιναβικά death και gothic συγκροτήματα που σε περιπτώσεις παίρνουν ακόμη και τ’ όνομα τους από γραπτά του Αleister. Ο Mick Jagger εμπνέεται από αυτόν, για να συνθέσει το soundtrack της ταινίας “Invocation of my demon brother”. O κιθαρίστας των μυθικών Led Zeppelin, Jimmy Page, αγοράζει το σπίτι του Crowley (στο οποίο γίνονταν οι τελετές), το οποίο και διατηρεί μέχρι το 1992. Λέγεται ότι και ο ίδιος o Page, ασχολήθηκε με τον αποκρυφισμό. O άνθρωπος, εξάλλου, στο εξώφυλλο του τέταρτου τους album, είναι ο Aleister. Αλλά και ο κιθαρίστας των Peppers, John Fruciante, αντλεί τη θεματολογία του προσωπικού του δίσκου, από το συγκεκριμένο τύπο. Τι διάλο του βρίσκουν όλοι αυτοί, θα σε γελάσω…

Δεν θα περίμενες ποτέ φαντάζομαι, ότι ο αγαπημένος αντίπαλος του Crowley στο σκάκι, καθώς και κοντινός του φίλος, θα ήταν ο γνωστός Πορτογάλος ποιητής Φερνάντο Πεσσόα. Κι όμως. Ο συγγραφέας του “ Αναρχικού τραπεζίτη”, o ομοφυλόφιλος καλλιτέχνης με τα 72 πρόσωπα (ετερώνυμα όπως τα αποκαλούσε ο ίδιος), φέρεται να βοήθησε τον Aleister, στην αυτοκτονία που ο δεύτερος σκηνοθέτησε, για ξεφύγει από κάποιον πιεστικό εραστή του. Υπάρχει σχετικό μυθιστόρημα που δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει ο Πεσσόα, αλλά και σχετική αλληλογραφία μεταξύ των δύο, ζήτημα που βρίσκεται στην επικαιρότητα, αφού αποτελεί αιτία διαμάχης μεταξύ Βρετανίας και Πορτογαλίας, για την δημοσίευση ή μη των γραμμάτων και των ημερολογίων του Πορτογάλου ποιητή. Όπως φαίνεται, και ο ίδιος Πορτογάλος ”μοντερνιστής” , επέδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον αποκρυφισμό και τα μεταφυσικά.

Ενδιαφέρον έχει και η μυθολογία γύρω από το θάνατο του παράξενου κου Crowley. Λέγεται ότι ο γιατρός που παρακολουθούσε το “Θηρίο” στα τελευταία του, αρνήθηκε να χορηγήσει στον ασυνήθιστο ασθενή του, παραπάνω όπιο, γεγονός που εξόργισε τον Crowley τόσο που τον καταράστηκε. Ο γιατρός λέγεται ότι πέθανε 24 ώρες μετά τον ασθενή του. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ο Aleister Crowley, ενέπνευσε τον σατανισμό στη Βρετανία ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι κατείχε υψηλόβαθμη θέση σε Μασονική Στοά.

Το εξαιρετικό άρθρο το βρήκα εδώ

Σάββατο 11 Ιουλίου 2009

o ΓΕΡΩΝ ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ του Essex


Ο άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ. Τοιχογραφία του ναού της Παντάνασσας στο ευλογημένο μετόχι της Μονής Βατοπαιδίου στην λίμνη Βιστωνίδα.


του Αρχιμανδρίτου Ζαχαρία Ζαχάρου
Έτσι, ο π. Σωφρόνιος επισκέφθηκε τον Άγιο Σιλουανό, που του διηγήθηκε τη ζωή του. Ανιστόρησε σε αυτόν τα δεκαπέντε χρόνια της πάλης του με τα πνεύματα της πονηρίας. Εμπιστεύθηκε σε αυτόν τον αποκαλυπτικό λόγο του Χριστου «κράτει τον νουν σου εις τον άδην και μη απελπίζου», που αποτέλεσε σταθμό στον πνευματικό του αγώνα, και με τη δύναμη του όποιου διασώθηκε από κάθε δαιμονική προσβολή και καθαρίσθηκε από τους λογισμούς της υπερηφάνειας.




Ο Γέροντας Σωφρόνιος απέκτησε τέτοια πίστη και ευλάβεια προς τον Σιλουανό, ώστε με το πνεύμα του να προσκυνεί και τα αχνάρια των ποδιών του. Όπως ο ίδιος διηγιόταν και έγραφε, θεωρούσε τη γνωριμία και τον σύνδεσμο με τον Άγιο Σιλουανό ως τη μεγαλύτερη προς αυτόν δωρεά του Θεού. Το ιστορικό αυτό γεγονός είχε καθοριστική σημασία για τη μετέπειτα πνευματική εξέλιξη και θεολογία του. Η επικοινωνία του με τον Άγιο έδωσε στον Γέροντα τη διαβεβαίωση για το πνεύμα της μετανοίας με το όποιο εμφορείτο ως τότε. Πληροφορήθηκε στη διδαχή του και με ακλόνητη πίστη στον λόγο του απέκτησε σταθερότητα στην ασκητική ζωή του και οδηγήθηκε στην απάθεια. Έζησε το υπόλοιπο των ημερών του, στην έρημο και αργότερα στη διακονία του μέσα στον κόσμο, μαρτυρώντας ότι μόνο με την εκούσια κατάβαση στον Άδη, χάριν της εντολής, ο πιστός τοποθετείται στην οδό του Θεού, μαθαίνει την απερίγραπτη ταπείνωση του Χριστού και ενώνεται μαζί Του.




Ο γέροντας
Κατακοσμήθηκε με πολλά και μεγάλα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Μεγαλύτερη εντύπωση απ’ όλα δημιουργούσε ο λόγος του Θεού, που άρπαζε με την προσευχή του και κυοφορούσε ενεργά στην καρδιά του. Ήταν ο άνθρωπος του Λόγου. Κάθε επαφή μαζί του ήταν άνοιγμα ζωής και θεωρίας, και ο πιο συνήθης λόγος του πληροφορούσε με χάρη αυτούς που τον προσέγγιζαν. Προσευχόταν εκτενώς και με ένταση για τους πάσχοντες και χαιρόταν ακόμη περισσότερο και από το θαύμα, όταν ο λόγος και η προσευχή του μεταποιούσαν την καρδιά τους. Αγωνιζόταν να μειώσει τον πόνο τους, αλλά εκδαπανόταν μέχρι τέλους να διακονήσει το μεγαλύτερο και σημαντικότερο θαύμα της πρόσκαιρης υπάρξεως: την ένωση του ανθρωπίνου είναι με το Πνεύμα του ζώντος και αιωνίου Θεού.




Κανένα φαινόμενο της πνευματικής ζωής δεν εξέπληττε τον Γέροντα. Είχε διανύσει όλη την οδό. Εκτεινόταν συγχρόνως προς απύθμενα βάθη και αθεώρητα ύψη. Είχε το χάρισμα της μετανοίας και γνώριζε επίσης τις αλλοιώσεις και τα ενεργήματα της νοεράς προσευχής. Ήταν μαθητευμένος στον ανακαινιστικό λόγο του Χριστού και αφομοιωμένος στη μαρτυρική ιερωσύνη Του. Αγαπούσε με πάθος τη θεία Λειτουργία και βεβαίωνε ότι η ορθή τέλεση της αφήνει τους ίδιους καρπούς χάριτος στο επίπεδο της προσευχής, όπως η ησυχαστική προσευχή της έρημου.




Ο Γέροντας δεν ήταν ποτέ απόλυτος από στείρα αυτάρκεια στη λογική από αυτοπεποίθηση στην πολυπειρία της ζωής του, αλλά πάντοτε διαμέσου της αδιάλειπτης και ταπεινής προσευχής του γνώριζε το μυστήριο των οδών της σωτηρίας. Σε κάθε άνθρωπο που τον προσέγγιζε μετέδιδε κατάλληλο λόγο, ανάλογα με την ιδιαιτερότητα του χαρακτήρα του και τις δυνατότητες της φύσεως του. Όμοια με τον Διδάσκαλο του, τον Άγιο Σιλουανό, προσευχόταν στον ελεήμονα Κύριο να γνωρίσουν τον Σωτήρα Θεό όλοι οι λαοί της γης εν Πνεύματι Αγίω, και δοκίμαζε μεγάλη χαρά και ευγνωμοσύνη για την αναγέννηση έστω και ενός ακόμη πιστού.




Έλεγε: «Για να είσαι χριστιανός, πρέπει να είσαι καλλιτέχνης». Όπως οι καλλιτέχνες κατέχονται από το αντικείμενο της τέχνης τους και τον πόθο να το εκφράσουν με όσο το δυνατόν πιο τέλειο τρόπο, έτσι και ο χριστιανός κατέχεται από τον Χριστό και τον πόθο να φθάσει την ατελεύτητη τελειότητα Του.


Όταν αισθάνθηκε το τέλος του να εγγίζει, είπε: «Όλα τα έχω πει στον Θεό. Τελείωσα ο,τι είχα να κάνω. Τώρα πρέπει να φύγω». Τότε με ταπεινή τόλμη έγραψε θερμό γράμμα στον Παναγιώτατο και Σεπτό Πατριάρχη Βαρθολομαίο ευχαριστώντας Αυτόν από καρδίας για όλη την εύνοια που έδειξε στη Μονή του. Εξέφρασε βαθιά ευγνωμοσύνη και παρακάλεσε τον Πατριάρχη να υπερασπίσει το εύθραυστο έργο των χειρών του: Ευλογών ευλόγησον τα της εμής μάνδρας ταπεινά πρόβατα, και μήποτε εγκαταλίπης τη Ση φιλοστόργω φροντίδι και ευδοκία τόπον σμικρόν, πτωχόν και ασήμαντον μεν, αλλ’ εν δάκρυσι πολλοίς, και εκ βάθους στεναγμοίς, και αίματι και ιδρώτι ίδρυθέντα». Στο τέλος του γράμματος ζητά την ευλογία του Επισκόπου του, για να απέλθει «προς το ποθούμενον Φως της του Χριστού Αναστάσεως».
Ο Γέροντας αναπαύθηκε έν Κυρίω, αλλά συνεχίζει να υπηρετεί με τον λόγο του και τις πρεσβείες του το θαύμα που αγάπησε η ψυχή του: την αναγέννηση των πιστών και την πλούσια είσοδο τους στην αιώνια Βασιλεία του Κυρίου ημών και Σωτήρος Ιησού Χριστού.


Θαυματουργός χάρη
Θαύματα κατά τη διάρκεια της ζωής του Γέροντα ως την ήμερα της κηδείας του, αλλά και μετά από τον θάνατο του, είδαμε πάμπολλα. Τα διηγούνται άνθρωποι από διάφορες χώρες του κόσμου. Μερικοί μάλιστα από τους ευεργετηθέντες, για να εκφράσουν την ευχαριστία τους, ανήγειραν ναούς και κατασκεύασαν εικόνες προς τιμή του Αγίου του Γέροντα, του οσίου Σιλουανού. Αντισταθήκαμε όμως στον πειρασμό να τα καταγράψουμε, για να μείνει η έμφαση στον χαρισματικό λόγο που του έδωσε ο Θεός, ικανό να εμπνεύσει και να οδηγήσει σε μετάνοια και σωτηρία.




Στο τέλος του Ευαγγελίου του ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος λέγει ότι, αν το καθένα από τα θαύματα του Ιησού αναγραφόταν ξεχωριστά, ούτε ο κόσμος όλος θα χωρούσε τα γραφόμενα βιβλία. Έτσι αρκείται στην παράθεση επτά μόνο σημείων που «εποίησεν» ο Ιησούς και της εκτεταμένης διδαχής των λόγων Του. Αλλά και οι Άγιοι του Θεού είναι μέτοχοι της ίδιας θείας ενεργείας που δεν μπορεί να χωρέσει ο κόσμος. Γι’ αυτό και στους βίους των Αγίων, που ο Θεός δόξασε με τη δωρεά του αποκαλυπτικού Λόγου Του, παρατίθενται ένα ή δύο ή τρία θαύματα μόνο, ώστε να παραμείνει ο τονισμός και η προσοχή των πιστών στον προφητικό χαρακτήρα της διδασκαλίας τους προς καταρτισμό και οικοδομή του Σώματος της Εκκλησίας. Έχοντας τα παραπάνω ως κανόνα, τον όποιο άλλωστε και ο ίδιος ο Γέροντας ακολούθησε στην περιγραφή του βίου του Αγίου Σιλουανού, και υποκύπτοντας κάπως στην επίμονη παράκληση πολλών αδελφών και φίλων, προβαίνουμε στη διήγηση ενός μόνο θαυμαστού γεγονότος, που ο Θεός οικονόμησε σε μία κρίσιμη στιγμή της ζωής του Γέροντα, μαρτυρώντας έτσι την ευδοκία του θελήματος Του.




Όταν ο Γέροντας υπέβαλε αίτηση να εγκατασταθεί στην Αγγλία με όλη τη συνοδεία του, έγινε το έξης: Σε συνέντευξη του με τον Άγγλο πρόξενο στο Παρίσι ερωτήθηκε για ποιό λόγο ήθελε να μεταβεί στην Αγγλία και τι θα είχε να προσφέρει στη χώρα αυτή. Ο Γέροντας απάντησε ότι τίποτα δεν είχε να προσφέρει ούτε να συμβάλλει παραγωγικά στην οικονομία της, αλλά ότι γύρευε ένα ήσυχο μέρος για την προσευχή και τη λειτουργία. Και ο πρόξενος απορημένος μονολόγησε: «Παράξενοι άνθρωποι»!




Εκείνες τις ήμερες διεξαγόταν έντονη συζήτηση στη Βουλή της Μεγάλης Βρετανίας για το θέμα του μεταναστευτικού ρεύματος και για τους όρους, σύμφωνα με τους όποιους θα επιτρεπόταν η είσοδος των αλλοδαπών στη χώρα αυτή. Το θέμα ανέλαβε να ρυθμίσει ο τότε υπουργός Εσωτερικών, R. Α. Butler, ο όποιος και πρότεινε να εισαγάγει «σημαντικές αλλαγές» στη μεταναστευτική πολιτική της Κυβερνήσεως. Απέρριψε την πρόταση των σοσιαλιστών να αλλάξουν το άρθρο του νόμου που περιόριζε την είσοδο των αλλοδαπών, αναγγέλλοντας ωστόσο ότι μερικοί περιορισμοί θα μετριασθούν: Οι παραχωρήσεις κυρίως θα αφορούν εύπορους ανθρώπους, που επιθυμούν να εγκαταβιώσουν στη χώρα μας, γιατί αρέσει σ’ αυτούς ο τρόπος της ζωής μας».




Στην εισήγηση αυτή ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Εργατικού Κόμματος Hale διαφώνησε λέγοντας: «Αν οι Δώδεκα Απόστολοι κατέφθαναν στο λιμάνι του Dover… τότε σύμφωνα με τους εξωτερικούς μας κανονισμούς θα μπορούσε να εισέλθει στη χώρα μας μόνο ο Ιούδας ο Ισκαριώτης, στον όποιο τα τριάκοντα αργύρια θα επαρκούσαν να ζήσει κατά την περίοδο αναζητήσεως εργασίας, την οποία βρίσκοντας θα αποκτούσε το δικαίωμα να παρατείνει την προθεσμία της παραμονής του (βλέπε σχετικά τα πρακτικά των συζητήσεων της Βουλής στις εφημερίδες The Times και Daily Mail, Λονδίνο, 21 Νοεμβρίου 1958, σ. 9 και 12 και σ. 11 αντιστοίχως). Το κατά Πρόνοια Θεού περιστατικό αυτό προετοίμασε το έδαφος. Η αίτηση του Γέροντα για να μεταβεί με τη συνοδεία του στην Αγγλία ήταν η πρώτη που εξετάσθηκε και ικανοποιήθηκε αμέσως από τον ίδιο τον υπουργό Εσωτερικών R. Α. Butler, ο όποιος έγραψε πάνω στην αίτηση την απόφαση: «Δώστε στον αρχιμανδρίτη Σωφρόνιο όλα όσα ζητεί»!

Πέμπτη 9 Ιουλίου 2009

Η Ματαιοδοξία των Σύγχρονων Ανθρώπων

http://www.new-dimension.gr/

Ο σύγχρονος άνθρωπος της πόλης, ο λεγόμενος μικροαστός ή μεγαλοαστός, ανάλογα με το κοινωνικοοικονομικό του status, διακατέχεται ως επί το πολύ από μία νοοτροπία ακόρεστης πλεονεξίας, άμετρης φιλοδοξίας, απληστίας… Αυτά, βέβαια, δεν είναι παρά εκφάνσεις της πηγής του Κακού, που, κατά τη γνώμη μου, δεν είναι άλλη από αυτό που συνήθως αποκαλείται ως αλαζονεία, υπεροψία ή εγωκεντρισμός. Δεν υποστηρίζω, βέβαια, ότι η νοοτροπία αυτή είναι χαρακτηριστική μόνο του σύγχρονου ανθρώπου των πόλεων. Τουναντίον, η ανθρώπινη αλαζονεία χαρακτηρίζει τους ανθρώπους κάθε τόπου και εποχής – άλλοτε σε μεγαλύτερο και άλλοτε σε μικρότερο βαθμό – αλλά η μελέτη του φαινομένου αυτού εκφεύγει του ενδιαφέροντος του παρόντος άρθρου. Εν προκειμένω, δεν σκοπεύω να ασχοληθώ με την ανθρώπινη αλαζονεία αλλά με κάτι άλλο το οποίο αποτελεί μία εκ των αμεσότερων συνεπειών αυτής. Σκοπεύω να ασχοληθώ με την Ματαιοδοξία των ανθρώπων…

Προσπαθώντας να προσδιορίσω το εννοιολογικό περιεχόμενο του όρου αυτού, θα έλεγα ότι Ματαιοδοξία είναι αναζήτηση της δόξας επί ζητημάτων τα οποία στερούνται πραγματικής σημασίας. Ματαιοδοξία είναι η αναζήτηση ανώφελων και άσκοπων πραγμάτων, η ίδια η υπερηφάνεια για ασήμαντα πράγματα. Αντικείμενο της ματαιοδοξίας είναι το «Εγώ», το οποίο χρησιμοποιώντας τον αυτάρεσκο ναρκισσισμό και την υπερβολική εκτίμηση των ικανοτήτων του ατόμου από αυτό το ίδιο, αποβλέπει στη δημιουργία εντυπώσεων στο κοινωνικό περιβάλλον και, μέσω των εντυπώσεων αυτών, στη συνεχή ικανοποίηση του αισθήματος της αυταρέσκειας.

Με βάση τα παραπάνω, προκύπτει αμέσως ότι ο ματαιόδοξος άνθρωπος δεν δύναται να αποδεχθεί επ’ ουδενί την κριτική από άλλους ανθρώπους. Το ίδιο, επίσης, ισχύει και για την αυτοκριτική, κάτι που δεν νοείται καν για όποιον διακατέχεται από τέτοια αισθήματα. Αυτό δε καθώς ο ναρκισσισμός και η αυταρέσκεια δημιουργούν ένα ιδιόμορφο σύμπλεγμα ανωτερότητας, το οποίο δυστυχώς αποτρέπει την ίδια την αυτογνωσία. Ένας ματαιόδοξος άνθρωπος δεν παραδέχεται ποτέ ότι έχει κάνει λάθη. Δεν το παραδέχεται όχι μόνο στους άλλους ανθρώπους αλλά ούτε καν στον ίδιο του τον εαυτό. Αλλά και αν τύχει κάποτε να συνειδητοποιήσει τυχόν λάθη του, αυτά σίγουρα δεν θα είναι ιδιαίτερα σοβαρά! Εξάλλου, όλοι οι άνθρωποι κάνουν λάθη και τα λάθη των άλλων είναι σίγουρα πιο σοβαρά από τα δικά μας! Ακόμη κι αν κάποτε κάναμε κάποια σοβαρά λάθη, σίγουρα δεν φταίμε εμείς αλλά οι άλλοι που μας παρέσυραν ή δεν μάς απέτρεψαν από αυτά. Σίγουρα…

Σε επίπεδο στόχων και σκοπών, ο ματαιόδοξος άνθρωπος δεν επιζητεί κάτι που θα έκανε πραγματικά ευτυχισμένο τον ίδιο αλλά αυτά που είναι γενικώς παραδεδεγμένα, ή έστω αυτά που επιζητεί το μεγαλύτερο μέρος των κοινωνών. Αυτό δε όχι γιατί έχει στην πραγματικότητα κάποια αξία για τον ίδιο αλλά επειδή είναι πιο σημαντικό γι’ αυτόν να έχει κάτι που οι άλλοι το επιθυμούν διακαώς και γι’ αυτό το λόγο τον φθονούν αναγνωρίζοντας έτσι ότι έχει κάτι παραπάνω από αυτούς. Έχοντας, λοιπόν, κατά νου την κοινωνική άνοδο και την κοινωνική αναγνώριση, ο ματαιόδοξος άνθρωπος αναλώνεται επιζητώντας να αποκτήσει όσο γίνεται περισσότερο χρήμα, δόξα, εξουσία, κύρος, δύναμη. Ο ματαιόδοξος άνθρωπος επιθυμεί να έχει πάντοτε τον πρώτο λόγο, να ελέγχει τους πάντες και τα πάντα, να αποδεικνύει διαρκώς ότι είναι ο καλύτερος σε ό,τι κάνει αλλά και να απαξιώνει ταυτόχρονα ό,τι δεν είναι σε θέσει να επιτύχει…

Και ο χρόνος περνά…

Κι έρχεται κάποτε η στιγμή που ο άνθρωπος συνειδητοποιεί πόσο μάταια ήταν όλα αυτά. Πως έζησε τη ζωή του με πράγματα που δεν του έδιναν παρά μια επιφανειακή ικανοποίηση, μια επίπλαστη ευτυχία. Πως τίποτα από αυτά τα οποία προσπαθούσε σε ολόκληρη τη ζωή του να έχει δεν του έδινε αληθινή χαρά. Είναι αυτή η αίσθηση που έχουμε λίγο-πολύ όλοι μας κάθε φορά που επιτυγχάνουμε κάτι το οποίο επιθυμούσαμε διακαώς. Κάτι για το οποίο προσπαθήσαμε πάρα πολύ και, όταν τελικά το επιτύχουμε, αισθανόμαστε προσωρινά ικανοποιημένοι και πολύ σύντομα παύουμε να το έχουμε σε εκτίμηση και θέτουμε νέους στόχους για κάτι περισσότερο από αυτό. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του διαρκώς ανικανοποίητος και πάντα επιζητεί κάτι άλλο από αυτό που έχει, αλλά ότι παραμένει ανικανοποίητος επειδή οι στόχοι που θέτει δεν είναι για πράγματα που επιθυμεί πραγματικά. Είναι για πράγματα που υποτίθεται ότι ανταποκρίνονται στις κρατούσες κοινωνικές αντιλήψεις περί επιθυμητού. Αντιλήψεις οι οποίες είναι δυνατόν να μην ανταποκρίνονται κατ’ ουσίαν σε κανενός ανθρώπου τις πραγματικές επιθυμίες…

Και ο χρόνος περνά…

Κι έρχεται κάποτε η στιγμή που ο άνθρωπος συνειδητοποιεί ότι στην πραγματικότητα αυτό που έζησε δεν ήταν η δική του ζωή. Ήταν η ζωή ενός άλλου μη-πραγματικού ανθρώπου, ο οποίος κατά κάποιον τρόπο τόν κατηύθυνε μια ολόκληρη ζωή. Όταν όμως το συνειδητοποιούμε αυτό είναι συνήθως αργά. Και είναι αργά γιατί τις περισσότερες φορές ο άνθρωπος δεν αποκτά ποτέ εγκαίρως αυτό που νομίζει ότι επιθυμεί, ώστε να συνειδητοποιήσει τη ματαιότητα του πράγματος. Γι’ αυτό το λόγο, είναι ίσως πιο τυχεροί οι άνθρωποι που επιτυγχάνουν τους στόχους τους το συντομότερο δυνατό, γιατί έτσι έχουν την ευκαιρία να συνειδητοποιήσουν το συντομότερο δυνατό πόσο μάταια ήταν όλα αυτά για τα οποία τόσο προσπάθησαν, τόσο κόπιασαν και τόσα άλλα πράγματα θυσίασαν…

Τότε έρχεται η ώρα που συνειδητοποιεί παράλληλα και πολλά άλλα πράγματα. Συνειδητοποιεί, μεταξύ άλλων, ποιοι από τους υποτιθέμενους φίλους του τόν περιτριγύριζαν προς ίδιον όφελος, ποιοι τον κολάκευαν απλώς και μόνο για να ικανοποιούν τον ναρκισσισμό και την αυταρέσκειά του, ποιοι δεν νοιάζονταν τόσο ώστε να τού ασκήσουν κριτική ρισκάροντας έτσι να χαλάσουν τη σχέση τους μαζί του. Συνειδητοποιεί όμως και ποιοι είναι αυτοί που νοιάζονταν γι’ αυτόν πραγματικά, ποιοι κατά καιρούς τόν κατέκριναν για τις πράξεις του όχι επειδή τάχα τόν θεωρούσαν κατώτερο ή ήθελαν να υποτιμήσουν την αξία του ως άνθρωπο αλλά επειδή πίστευαν πραγματικά σ’ αυτόν και ήθελαν να τον βοηθήσουν να γίνει καλύτερος άνθρωπος, έστω κι αν έτσι ρίσκαραν να χαλάσουν τη σχέση τους μαζί του. Συνειδητοποιεί, εν τέλει, ποιοι είναι οι πραγματικοί του φίλοι…

Άλλο ένα συγκλονιστικό video-ντοκουμέντο. H κοίμηση του Γέροντος Ιωσήφ του Βατοπαιδινού

Ο μεγάλος σύγχρονος Αγιορείτης Γέρων Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός εκοιμήθη!

Η αγιασμένη ψυχή του πέταξε προς τον ηγαπημένο Νυμφίο της Ιησού Χριστό, τον Οποίο διηκόνησε με αυταπάρνηση και αυτοθυσία σε όλη την επίγεια ζωή του. Ανηφορίζοντας, όπως η Εσταυρωμένη Αγάπη, τον Γολγοθά του αοράτου πολέμου ενάντια στο διάβολο, τον κόσμο και τα πάθη, ευλογήθηκε κατ' εξαίρετον τρόπον από τον αγαθοδότη Κύριο και ευτύχησε να δει στο πρόσωπό του εκπληρωμένο τον ιερό ύμνο των αναβαθμών: «Κύκλῳ τῆς τραπέζης σου, ὡς στελέχη βλέπων τὰ ἔκγονά σου, χαῖρε εὐφραίνου, προσάγων ταῦτα, τῷ Χριστῷ Ποιμενάρχα».

Η Ιερά Μονή Βατοπαιδίου υπήρξε η πνευματική του «τράπεζα» γύρω από την οποία ευφραινόταν να βλέπει τα πολυπληθή και ευλογημένα πνευματικά του τέκνα, τον Καθηγούμενο Εφραίμ και την εκλεκτή Συνοδεία του, αλλά και τις χιλιάδες των πιστών λαϊκών που συνέρρεαν στην Ιερά Μονή για ν ακούσουν τα θεοφόρα λόγια του και να λάβουν την ευλογία του. Ο Γέρων Ιωσήφ ήπιε καθ ολοκληρίαν το ποτήριον του πάθους μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του, όπως και ο ίδιος ο Θεάνθρωπος Λυτρωτής.

Αυτό άλλωστε είναι και το κριτήριο γνησιότητας των αληθινών μαθητών του Χριστού... «ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς• τὸ μὲν ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω πίεσθε, καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθήσεσθε» (Μάρκ. 10:39). Ο φρικαλέος πόλεμος των οργάνων του σκότους ενάντια στην ιστορική Μονή του Βατοπαιδίου τους τελευταίους μήνες υπήρξε ίσως ο πιο σκληρός πειρασμός για τον μακαριστό Γέροντα Ιωσήφ και τα πνευματικά του τέκνα. Η ηθελημένη και κακόβουλη διαστροφή της αλήθειας, η πικρόχολη στάση ακόμη και ψευδαδέλφων μέσα από το Σώμα της Εκκλησίας και του Αγιορείτικου Μοναχισμού τρύπησαν τις παλάμες και ελόγχευσαν την πλευρά του Γέροντος, τον πότισαν με όξος και χολή, ώστε να μπορεί μαζί με τον Μέγα Παύλο να φωνάζει: «Τοῦ λοιποῦ κόπους μοι μηδεὶς παρεχέτω• ἐγὼ γὰρ τὰ στίγματα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματί μου βαστάζω» (Γαλάτ. 6:17).

Με αυτά τα ζωοποιά -κόντρα στους φυσικούς νόμους- στίγματα του πάθους, έχοντας ανταποκριθεί στο ακέραιο στην πρόσκληση του Σωτήρος («Τότε ὁ Ἰησοῦς εἶπε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ• εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοι» - Ματθ. 16:24) βρίσκεται ήδη ενώπιον του Παμβασιλέως Χριστού, από το πανάγιον στόμα του Οποίου θα ακούσει τον μακάριον έπαινον της αιωνίου αναπαύσεως και ζωής: «εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ ἐπὶ ὀλίγα ἦς πιστός, ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω• εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου» (Ματθ. 25:21). Αιωνία του η μνήμη! Να έχουμε την ευχούλα του!

Τρίτη 7 Ιουλίου 2009

Θεός παις εστι


Παίρνω ἀφορμὴ γιὰ τὸ κείμενο αὐτὸ ἀπὸ μερικὲς εἰκόνες τῆς ἁγίας Τριάδας ποὺ περιέχουν ἀνθρωπομορφικὴ παράσταση τοῦ Θεοῦ Πατρός. Εἶναι ἀλήθεια πὼς τέτοιες εἰκόνες σπανίζουν, ἀλλὰ πάντως ὑπάρχουν, καὶ εἰκονίζουν τὸν Θεὸ Πατέρα γηραιό, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸν Χριστό, ὁ ὁποῖος εἰκονίζεται σὲ ἀνδρικὴ ἡλικία (Χριστὸς Παντοκράτωρ).

Ἐφόσον μόνο μέσα ἀπὸ τὸν Χριστό, ὅπως προειδοποιοῦν καὶ ἡ Γραφὴ ἀλλὰ καὶ οἱ μεταγενέστεροι Πατέρες, μπορεῖ κανεὶς νὰ δεῖ τὸ πρόσωπο τοῦ Πατρός, ἡ ἀνθρωπομορφικὴ ἀπεικόνιση τῆς Πατρικῆς ὑποστάσεως εἶναι οὕτως ἢ ἄλλως ἀπαράδεκτη. Παρ’ ὅλα αὐτά, ἐὰν κάποιος ἐπέμενε ὁπωσδήποτε νὰ προβεῖ στὸ ἀτόπημα, πιστεύω πὼς δὲν θὰ ἔπρεπε νὰ ἀποδώσει τὴν πατρικὴ ὑπόσταση σὲ γεροντικὴ ἡλικία. Τέτοια ἀπόδοση ἔχει ὡς πρότυπο ὄχι τὴν ἁγία Τριάδα, γιὰ τὴν ὁποία ζητεῖται καὶ ἡ ἀπεικονιστικὴ μεταφορά, ἀλλὰ τὴν ἀνθρώπινη οἰκογένεια. Στὴν ἀνθρώπινη οἰκογένεια ὁ πατέρας εἶναι γηραιότερος τοῦ υἱοῦ - ἀλλὰ συμβαίνει τὸ ἴδιο καὶ στὴν ἁγία Τριάδα; Ἔστω μόνο ἡ ἀχρονικότητα τῆς θείας ὑπάρξεως θὰ ἔπρεπε νὰ ἀπομακρύνει ἀπὸ τὴν μεταφορὰ τῆς ἀνθρώπινης τάξης στὴν Θεότητα, ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι λόγοι.

Στὴν πατρικὴ ὑπόσταση ταιριάζει, μεταφορικὰ πάντα, ἡλικία μικρότερη ἀπὸ αὐτὴν τοῦ Χριστοῦ Παντοκράτορος. Μοιάζει παράδοξο, ἂν παραμένουμε ἐγκλωβισμένοι σὲ ἀνθρωπομορφικὲς τάξεις, ὅμως δὲν εἶναι. Δὲν ἦταν παράδοξο γιὰ τὸν Ἡράκλειτο νὰ δηλώσει ὅτι “αἰὼν παῖς ἐστι”, - κι ἐφόσον ὁ χρόνος ἀπορρέει ἀπὸ τὸν Θεό, ἄρα καὶ Θεὸς παῖς ἐστί! Ποιός, ἂν ὄχι ἕνα παιδί, καὶ μάλιστα πρὸς τὴν ἡλικία τοῦ μωροῦ μᾶλλον παρὰ τοῦ ἐφήβου, θὰ ἔφτιαχνε ὅλες αὐτὲς τὶς τρελὲς ποικιλίες θαλάσσιων, ἱπτάμενων καὶ ἐπίγειων ὄντων!, ὅλα αὐτὰ τὰ παράδοξα πλάσματα χρωμάτων, σχημάτων καὶ ἐξαρτημάτων, ποὺ ἡ πιὸ τρελὴ ἀνθρώπινη φαντασία δὲν θὰ μποροῦσε ποτὲ νὰ συλλάβει;!

Ἀπίστευτης σοφίας ἡ πατρικὴ ὑπόσταση, καὶ παιδική! - ἂν κάποιος ἐπέμενε νὰ τὴν ζωγραφίσει, κάτι ποὺ δὲν θὰ συνιστοῦσα σὲ καμμιά περίπτωση.

http://hellenism.byzantinewalls.org/

Κυριακή 5 Ιουλίου 2009

Το παιδί του +Γέροντα Ιωσήφ στην Κύπρο: Πανιερώτατος Λεμεσού Αθανάσιος


Ευχόμαστε ολόψυχα στο καλογέρι του μακαριστού Γέροντα Ιωσήφ και αδελφό του Γέροντα Εφραίμ του καθηγούμενου της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, τον Πανιερώτατο Μητροπολίτη Αθανάσιο, τον πάλαι ποτέ ιερομόναχο Αθανάσιο Βατοπαιδινό, πολλά έτη με την ευκαιρία της σημερινής εορτής του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου. Πάντα να τον σκέπει η ευχή του Γέροντα Ιωσήφ.

O Πανιερώτατος Μητροπολίτης Λεμεσού π. Αθανάσιος γεννήθηκε στη Λεμεσό στις 8.2.1959. Το 1973 εισήχθη στην Iερά Μητρόπολη Πάφου το δε 1976 μετά την αποφοίτηση του από το Α’ Γυμνάσιο Πάφου χειροτονήθηκε Διάκονος από τον τότε Μητροπολίτη Πάφου και σημερινό Αρχιεπίσκοπο Κύπρου π. Χρυσόστομο. Ακολούθως σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το 1980, μετά το πέρας των σπουδών του, εισήλθε στο Άγιο Όρος και κατετάγη στις τάξεις των εκεί ασκουμένων και συγκεκριμένα στην Νέα Σκήτη.Το 1982 έλαβε το Μέγα σχήμα του Μοναχού και τον ίδιο χρόνο χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος και το 1983 χειροθετήθηκε σε Πνευματικό.Το 1987 εγκαταστάθηκε στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου της οποίας εξελέγη προϊστάμενος και ακολούθως αντιπρόσωπος στην Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους. Για την περίοδο 1991-92 εξελέγη Πρωτεπιστάτης του Αγίου Όρους.Το 1992 μετά από πρόσκληση του Αρχιεπισκόπου Κύπρου π. Χρυσοστόμου (του Α΄) και με την ευλογία της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου επέστρεψε στην Κύπρο και δημιούργησε προσωρινά Αδελφότητα στη Μονή των Ιερέων στην Πάφο. Την 4η Νοεμβρίου 1993 εξελέγη Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Μαχαιρά.Την 11η Φεβρουαρίου 1999 εξελέγη ψήφω κλήρου και λαού Μητροπολίτης Λεμεσού, χειροτονήθηκε σε Επίσκοπο την 14η Φεβρουαρίου 1999 και ενθρονίστηκε την ίδια μέρα.
ΑΚΟΥΣΤΕ ΜΙΑ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΦΩΤΙΣΜΕΝΗ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΝΙΕΡΩΤΑΤΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΜΠΛΕΞΕΙ ΜΕ ΑΥΤΑ. Είναι μια ομιλία που πρέπει οπωσδήποτε να ακούσει κάθε γονιός, ακόμα και αν έχει παιδί που είναι μωρό, αλλά και κάθε ένας άνθρωπος για τον εαυτό του. Θα δείτε ότι είναι πολύ ωφέλιμη ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ και πολύ ουσιαστική.


(πατήστε εδώ)

Παρασκευή 3 Ιουλίου 2009

η δόξα Κυρίου ώφθη εν νεφέλη


Ἡ νύχτα διαδέχεται τὴν ἡμέρα. Καὶ ὡς ἡ μέρα εἶναι ἡ περιοχὴ τῶν δέντρων καὶ τῶν λουλουδιῶν, ἔτσι κι' ἡ νύχτα εἶναι ἡ περιοχὴ τῶν φαντασμάτων καὶ τῶν κρουνῶν. Τοποθετεῖς τὴ σκάλα στὸν τοῖχο, καὶ μὲ πολλὴ πολλὴ προσοχὴ περνᾶς «ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριά».
Ἀντιλαμβάνεσαι ψιθύρους, σὰν θρόϊσμα
νεκρῶν φύλλων, καὶ τὸ κελάρυσμα τῶν νερῶν, τὸν σχεδὸν ἀνεπαίσθητο θόρυβο ποὺ κάμνει ἡ ρόδα τοῦ μύλου. Ἕνας τροχός, ἕνα ἀλέτρι, ἀστέρια, κι' ἀρχίζουν τὰ θαύματα καὶ τὰ μάγια τῆς νύχτας.

Μὲ τὰ χείλια κολλημένα στ' ἄσπρα της πόδια, στοχάσου καλά, λέγε μέσα σου πὼς δὲ θὰ πάψης ποτὲ νὰ ἐλπίζης, πὼς δὲ θὰ πάψης ποτὲ νὰ πιστεύης, πὼς δὲ θὰ πάψης ποτὲ νὰ ἱκετεύης, πὼς δὲ θὰ πάψης ποτὲ νὰ ἐπιστρατεύης ὅλη τὴν ἀγάπη, ποὺ ἔχεις μέσα σου κρυμμένη, ἐνάντια στὶς δυνάμεις τοῦ κακοῦ.


Νίκος Εγγονοπουλος

Τετάρτη 1 Ιουλίου 2009

Στιγμές δροσιάς με τη ματιά του ράδιο φλόγα

Πρωτοπρ. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος-Oμιλίες m3

Πρωτοπρ. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος









  • Εξομολόγηση και Ψυχοθεραπεία
  • Προγενετική (Α' Μέρος)
  • Προγενετική (Β' Μέρος)
  • Παιδαγωγικοί λόγοι του π. Πορφυρίου I
  • Παιδαγωγικοί λόγοι του π. Πορφυρίου II
  • Παιδεία και μόρφωση
  • Πατερική Θεολογία και Μεταμοσχεύσεις
  • Ενδιαφέρουσες ερωτήσεις για την εξωτερική ιεραποστολή
  • Κριτική στο βιβλίο του αρχ. Νικ. Χατζηνικολάου με τίτλο 'Ελεύθεροι α.pi;ό το γονιδίωμα"
  • Τεχνητή γονιμοποίηση
  • ON THE VERGE OF A ‘THEOLOGY’ OF EUTHANASIA? 25 QUESTIONS CALL FOR AN ANSWER
  • Ομοιοπαθητική. Υπάρχει αποκρυφιστικό υπόβαθρο;
  • Δωρεά Οργάνων. Μύθοι και Πραγματικότητα
  • Μεταμοσχεύσεις: Λύση ή πρόβλημα;
  • Μπορούν να θεμελιωθούν θεολογικά οι μεταμοσχεύσεις στο χωρίο '...εγώ ειμι ο ποιμήν ο καλός. Ο ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων (Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, Κεφ. 10, Στ. 11);
  • Νεοϊησουιτισμός & Ψευτοαγαπισμός
  • Νεοβαρλααμισμός
  • Εγκεφαλικός "θάνατος"
  • Μεταμοσχεύσεις ζωτικών οργάνων
  • Ευθανασία
  • Οι νέοι ρωτούν την Εκκλησία για...
  • Πολεμικές Τέχνες
  • «Η κοσμική ψυχοθεραπεία» είναι συμβατή με τις αρχές και την ανθρωπολογία της Ορθοδοξίας; (Jean Claude Larcher)
  • Τί έκανες στον πόλεμο μπαμπά;
  • Συμβουλευτική
  • Όνειρα oνειροπόλου ρεαλιστού μη φαντασιόπληκτου αντιρομαντικού
  • Τα παρασκήνια μιας 'εβδομάδος'
  • MISSIONARY QUIZ
  • Η χριστιανική εναλλακτική στην εκκοσμίκευση και την μοντέρνα ψυχοθεραπεία (Συνέντευξη)
  • Ο Σταυρός ως αξεπέραστο επίπεδο και μοντέλο Παιδείας
  • Εφηβεία: το τέλος ή η αρχή της επαναστάσεως;
  • Βασικές αρχές της Αγιογραφίας και ανάλυση της θεολογίας της εικόνας της Υπεραγίας Θεοτόκου
  • Βελονισμός: Είναι επιστημονική μέθοδος;
  • Ανάλυση της θεολογίας της εικόνας της Γεννήσεως του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού
  • Ανάλυση της θεολογίας της εικόνας του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου
  • Αυτοεκτίμηση ή Ταπείνωση; Πορεία από την τραγωδία στην κάθαρση

  • Ακούστε ΡΑΔΙΟ ΦΛΟΓΑ ( κάντε κλίκ στην εικόνα)

    Ακούστε  ΡΑΔΙΟ ΦΛΟΓΑ ( κάντε  κλίκ στην εικόνα)
    (δοκιμαστική περίοδος )